Aydın'dan Balıkesir'e Çeyiz Geleneği: Kültürel Miras
Balıkesir’in çevresindeki iller arasında dikkat çeken Aydın Efeler’deki tarihi oya pazarı, unutulmaya yüz tutmuş el sanatlarını yaşatmaya devam ediyor. Her hafta salı günü kurulan pazarda kadınlar; tığ oyası, dantel, kanaviçe ve yemeni gibi geleneksel el işlerini satarak hem aile bütçelerine katkı sağlıyor hem de yüzyıllık bir kültürü yaşatıyor.
Bir Zamanların Çeyiz Geleneği, Şimdi Kültürel Miras Olarak Sürdürülüyor
Eskiden her genç kızın çeyiz sandığında mutlaka yer alan oya ve danteller, artık yeniden hayat buluyor.
Pazarda en çok ilgi gören ürünler arasında el işleme yazmalar, çeyizlik örtüler ve boncuklu oyalar yer alıyor.
Her ilmeğin geçmişten bugüne uzanan bir hikâyesi var. Kızları ve torunları için çeyiz hazırlayan kadınlar, pazarı bir alışveriş yerinden çok kültürel bir buluşma noktası olarak görüyor.
“Her İlmek Sabır İster”
63 yaşındaki Nurten Çırak, 15 yıldır oya satarak geçimini sağladığını söylüyor: “Eskiden bu sokak tamamen doluydu, şimdi birkaç kişi kaldık. Gençler bu işe pek ilgi göstermiyor ama biz sabırla devam ediyoruz. Tığ işi kolay ama iğne oyası sabır istiyor, göz nuru döküyoruz.”
“Bu Ürünlerin Her Biri Tarih”
35 yıldır oya işiyle uğraşan Neşe Günay ise el emeği ürünleri “yaşayan tarih” olarak tanımlıyor: “Bazı ürünler 80 yıllık. Büyüklerimizden öğrendiğimiz örnekleri yaşatıyoruz. Gençler yeniden ilgi göstermeye başladı ama yer sıkıntımız var. Bu ürünler sadece süs değil, geçmişin hatırası.”
“Çalışmak Kadını Ayakta Tutar”
40 yıldır el işi yapan 85 yaşındaki Seval Kavas, emeğin gücünü vurguluyor: “Yaşım ilerledi ama bırakmıyorum. Çalışmak kadını güçlü kılar, kimseye muhtaç etmez. Balıkesir ve çevresinde bu tür pazarların daha düzenli hâle gelmesini isteriz.”
30 yıldır el işi yapan Raziye Korucu, pazarı “kültürel bir buluşma noktası” olarak tanımlıyor:
“Her hafta buraya geliyorum. Hem kızlarıma çeyiz bakıyorum hem de el emeği ürünlerimi satıyorum. Burada hem alışveriş hem dostluk var. Bu sokak, geçmişle bugünü birleştiriyor.”
Gönen’den Dünyaya Uzanan Sanat: İğne OyasıModaKadınların ellerinden çıkan ürünler sadece birer süs değil; sabır, üretkenlik ve kültürel hafızanın somut bir yansıması. Her bir oya, kadın dayanışmasının ve Anadolu’nun zarif el sanatlarının bugüne uzanan hikâyesini anlatıyor.
İğne Oyası Yapan Kadınların MücadelesiÖzel Haberler
