Sporcuysanız Mutlaka Bilmeniz Gerekenler
Sporcuysanız Mutlaka Bilmeniz Gerekenler : Sağlık için sporcular kişisel olarak risk-yarar analizi yapmalıdır. Ayrıca besin desteklerine de göz atmalıdır.
Sporcuysanız Mutlaka Bilmeniz Gerekenler
Besin Destekleri Nedir?
besin destekleri (spor beslenme ürünleri, vitaminler, kreatin, sodyum bikarbonat vb.), yetersiz beslenmeyi telafi etmez. Bazı besin destekleri, performans için yararlı olur.
Sağlıklı Yaşam İçin Önce Uzmana Sorun
Fakat sporcular kişisel olarak risk-yarar analizi yapılmadan, bu ürünleri kullanmamaları konusunda uyarılmalıdır. Genç sporcuların, doping maddeleri ile kontamine olan besin desteklerine dikkatleri çekilmeli, klinik sorun dışında bu ürünleri kullanmamaları konusunda uyarmalılar. Doğru yiyecek seçimleri sağlıklı yaşam sürdürmek için olduğu kadar, sporda başarıya ulaşmaya da katkı sağlar.
Sporculara, uygun koşullarda beslenme destek ürünleri kullanılması önerilmektedir. Bu ürünler; güvenilirlik, yararlılık, etkinlik ve yasal durum değerlendirilmelerinden sonra kullanılmalıdır.
Kafein
dayanıklılığı ve reaksiyon zamanını geliştirir. Merkezi sinir sistemi uyarıcısı ve kas gevşeticidir. Kafein tüketimi kan plazmasındaki serbest yağ asidi düzeyini artırır. Plazma serbest yağ asitlerinin varlığı arttıkça, hücrelerin düşük şiddetteki dayanıklılık egzersizlerinde yakıt olarak yağları kullanma yeteneği artar. Bu ergojenik etkiyi sağlamak için daha fazla tüketilmesi sonucu (≥ 9 mg/kg) bazı sorunlar ortaya çıkar. Çok fazla miktarda kafein alımı. Dehidrasyon ve/ veya bu sorunu daha da kötüleştirebilecek olan diürezise (artan idrar oluşumunu) neden olur. Günlük toplam 250 mg veya egzersizden yaklaşık 60 dakika önce 3-6 mg/kg tüketilen kafein.
Uzun süreli dayanıklılık egzersizlerinde performansı destekler, aynı zamanda şiddeti daha yüksek olan kısa süreli egzersizlerde performansı artırabilir. Kafein ergojenik etkisini; sempatik sinir sistemini uyararak ve yağ asitlerinin kullanımını artırıp, sınırlı olan glikojen depolarını koruyarak sağlar.
Uyku
Egzersiz sonrası toparlanmanın sağlanmasında en önemli faktörlerden biri yeterli dinlenme ve kaliteli uykudur. Yeterli ve kaliteli uyku uyunması ile antrenman/ müsabakaların getirdiği fizyolojik ve psikolojik yüklerin giderilmesi sağlanır. Böylece sporcuların bir sonraki antrenmana daha verimli olarak başlaması sağlanır.
Ancak uykunun önemi sporcular arasında sıklıkla göz ardı edilen bir durumdur. Kaliteli bir uyku için sporcunun uyumadan önce kafein, alkol gibi uyarıcılardan uzak durması, son öğününde ağır yemeklerden kaçınması, karanlık ve sessiz bir ortamda uyuması gerekmektedir. Sporcuların uyku süresi ve kalitesi açısından izlenmesi. Gün içerisinde kısa uyku (kestirme) uyumanın teşvik edilmesi önemlidir.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı
