Balıkesir’de Tiyatroya Bakış: Eleştirel Seyirci Olmanın Tam Vakti

Balıkesir’de 16 yıldır tiyatronun içinde olan biri olarak –sahnenin tozunu yutmuş, perde arkasıyla, sahne önüyle, enerjisiyle yoğrulmuş biri olarak– şehrimizde tiyatroya olan ilginin yıllar içinde nasıl şekillendiğine yakından tanıklık ettim. Bu tanıklık, beni hem umutlandıran hem de düşündüren pek çok gerçeği beraberinde getiriyor.

Özellikle son yıllarda ünlü oyuncuların yer aldığı tiyatro gösterilerine yönelik yoğun talep dikkat çekici. Bilet fiyatları kimi zaman oldukça yüksek olmasına rağmen salonların tıklım tıklım dolması, Balıkesir seyircisinin tiyatroya duyduğu özlemi ve ilgiyi açık şekilde ortaya koyuyor. Fakat aynı şekilde, bu dolulukların her zaman “kaliteli tiyatro” ile eşdeğer olmadığını da söylemek gerekiyor.Bir oyunun iyi olması için sahnede televizyonlardan tanıdığımız bir yüzün olması şart değildir. Ve belki de bunu en iyi bilen, yıllardır bu şehrin tiyatrosuna emek veren yerel sanatçılardır.

Alternatif ve Ödeneksiz Tiyatrolar: Görmezden Gelinen Büyük Emek

Balıkesir’de –tıpkı ülkemizin birçok şehrinde olduğu gibi– alternatif ve ödeneksiz tiyatro ekipleri, imkânsızlıklar içinde büyük işler başarıyor. Sahne tasarımını kendi imkanlarıyla yapıyorlar, dekoru sırtlarında taşıyorlar, kostümden ışığa kadar her ayrıntıyı adeta ilmek ilmek örüyorlar.Ve en önemlisi, bunu yaparken hiçbir "ün" desteğine yaslanmıyor, yalnızca sanatın saf gücüne, oyunculuk disiplinine, metnin derinliğine ve seyircinin zekâsına güveniyorlar.

Bugün, birçok ünlü tiyatro oyununda göremeyeceğiniz kadar iddialı, cesur ve sanatsal açıdan tutarlı işlere bu alternatif sahnelerde rastlayabilirsiniz. Çünkü bu sahnelerde, popülerlik baskısının değil; sanatın içsel ihtiyacının izini süren bir ruh vardır.Bu oyunları izleyen her seyirci, tiyatroya bakış açısının nasıl değiştiğini kendi içinde şaşkınlıkla fark edecektir.

Seyircinin Eleştirel Göz Kazanması Neden Önemli?

Bir şehrin tiyatro kültürü, yalnızca sahnedeki oyuncularla değil; en az onlar kadar, hatta belki daha fazla, seyircisiyle güçlenir.Seyirci, neye neden ilgi duyduğunu sorguladığında; sahneye çıkan her ekip, ürettiği işin niteliğini yükseltmek zorunda kalır.Eleştirel göz, “beğenmedim” demek değildir.Eleştirel göz, “Neden beğendim?” veya “Neden beğenmedim?” sorusunun cevabını aramaktır.Balıkesir’deki tiyatro izleyicisinin de artık bu sorgulamayı yapmasının zamanı geldi. Çünkü kaliteli işlerin görünür olması, ancak seyircinin doğru tercihler yapmasıyla mümkün olur.

Tiyatroda Çeşitliliği Yaşatmanın Yolu: Yerel Tiyatrolara Sahip Çıkmak

Sanatsal çeşitliliğin korunması, bir şehrin kültürel yaşamı için hayati önem taşır. Eğer yalnızca ünlülerin geldiği oyunlara gösterilen ilgi devam eder, yerel tiyatrolar görmezden gelinirse; bir süre sonra şehirde alternatif üretim yapacak alan kalmaz.Oysa Balıkesir’in tiyatro hayatı, yalnızca turneye gelen ekiplerden değil, bu şehri tiyatrosuyla büyüten, ayakta tutan, her gün yeniden üreten yerel tiyatro emekçilerinden beslenir.

Bu yüzden:

Yerel tiyatroların oyunlarına gitmek,
Ödeneksiz toplulukların emeklerine tanıklık etmek,
Genç oyuncuların cesaretini desteklemek,
yalnızca bir bilet satın almak değil…Bu şehrin sanat geleceğine yapılan en anlamlı yatırımdır.

Gerçek Tiyatro, Kalpten Kalbe Kurulan Bir Yolculuktur

Tiyatro, sahnede kimin olduğuyla değil; sahnede ne anlatıldığıyla, nasıl anlatıldığıyla, seyircinin kalbine ne bıraktığıyla anlam kazanır.Balıkesirli seyircinin bu bilince sahip olduğunda, şehirde tiyatro hayatı hem çeşitlilik hem de kalite bakımından büyük bir ivme kazanacaktır.Geliniz, hep birlikte bu şehrin tiyatro damarını güçlendirelim: Ünlülerin oyunlarını izleyelim, evet; fakat alternatif, bağımsız, ödeneksiz tiyatroların sesini de duyalım. Çünkü bazen en büyük keşifler, en mütevazı sahnelerde saklıdır.