Ayvalık Saatli Kilise Camisi: Tarih ve Mimari Zenginlik

Ayvalık Saatli Kilise Camisi: Tarih ve Mimari Zenginlik

Merhaba Balıkesir’in tarihi mekanları yazımda Ayvalık ilçemizde bulunan Saatli Kilise Camisindeyiz.

İnternet ortamındaki bilgilerden faydalandığım yazımda Ayvalık, Ege Bölgesi’nde tarihi dokusuyla dikkat çeken bir sahil kentidir. Bu tarihi zenginliklerden biri de Saatli Kilise Camisi’dir. Kent merkezinde, İsmet Paşa Mahallesi’nde bulunan bu yapı, geçmişi ve mimari özellikleriyle bölgeye gelen ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir.

Tarihsel Arka Plan

Saatli Kilise Camisi, XIX. yüzyılın ikinci yarısında bölgedeki yerli Rumlar tarafından bir kilise olarak inşa edilmiştir. Ayvalık ve çevresi, Osmanlı Dönemi boyunca Rum nüfusunun yoğun olduğu bir bölgeydi. 1923 Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi sonrasında bölgede yaşayan Rumlar Yunanistan’a göç etti ve Ayvalık’a gelen Türk nüfusu tarafından kilise camiye dönüştürüldü. 1928 yılından itibaren ibadete açılan yapı, günümüzde hem tarihi hem de mimari bir eser olarak ziyaretçilere kapılarını açmaktadır.

Mimari Özellikler

Dikdörtgen plân üzerine inşa edilen Saatli Kilise Camisi, girişinde bulunan dört sütunlu, revaklı bir yapıya sahiptir. Ana giriş kapısı akantus yapraklarıyla süslenmiştir. Yapının genel planı haç düzeninde olup, ortada bulunan ana kısım küçük bir kubbe ile örtülmüştür. Haçın kolları ise tonozlarla desteklenerek yapının sağlam ve estetik bir görünüm kazanması sağlanmıştır.

Kilisenin orijinal mimarisinde bulunan çan kulesi, sonradan saat kulesine dönüştürülmüştür. Bu değişikliğin ardından yapı “Saatli Cami” olarak anılmaya başlanmıştır. Böylece yapı, geçmiş ve günümüz arasında bir köprü niteliği taşıyan bir eser olarak varlığını sürdürmektedir.

Ayvalık Saatli Kilise Camisi, tarih boyunca farklı kültürlerin izlerini taşıyan ve mimari açıdan çarpıcı detaylara sahip olan bir yapıdır. Osmanlı ve Rum mimarisinin özelliklerini bir araya getiren bu cami, Ayvalık’ın tarihi dokusunu ve kültürel zenginliğini yansıtmaktadır. Bugün hala ibadete açık olan Saatli Cami, tarih ve mimariye ilgi duyan herkes için görülmeye değer bir eserdir.

Demirhan Görgülü

Taksiyarhis Kilisesi (Aya Nikola Kilisesi)