İstişare, Cumhuriyet ve Cumhurun Kararı

“Allah’tan bir rahmet dolayısıyla, onlara yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın onlar çevrenden dağılır giderlerdi. Öyleyse onları bağışla, onlar için bağışlanma dile ve iş konusunda onlarla istişare et. Eğer azmedersen artık Allah’a tevekkül et. Şüphesiz Allah, tevekkül edenleri sever.” Ali İmran Suresi, 159

Kur’an ahlakı ile ahlaklanan müminler, her konuda karar almaları gerektiğinde mutlaka birbirleriyle fikir alışverişinde bulunur ve ortak karar alırlar. Rabbimiz, Şura Suresi’nde bu konunun önemine dikkat çekmiştir.
“Size verilen herhangi bir şey sadece dünya hayatının geçici bir menfaatidir. Allah katında bulunanlar ise iman edip sadece Rablerine güvenen kimseler için daha hayırlı ve daha kalıcıdır” Şura,36
“O iman edenler, büyük günahlardan ve hayasızlıktan kaçınırlar. Onlar öfkelendikleri zaman da kusurları bağışlarlar”Şura,37

“Onlar, Rablerinin davetini kabul ederler ve namazı dosdoğru kılarlar. Onların işleri de kendi aralarında bir istişare iledir. Kendilerine verdiğimiz rızıktan onlar Allah yolunda harcarlar” Şura,38
“Onlar, bir zulüm ve saldırıya uğradıkları zaman birbirleriyle yardımlaşırlar”Şura,39

“Bir kötülüğün cezası yine onun gibi bir kötülüktür, ama kim affeder, bağışlarsa onun mükafatı Allah’a aittir. Şüphesiz ki Allah, zalimleri sevmez” Şura,40

“Zulme uğradıktan sonra hakkını alan kimseye gelince, işte onların aleyhinde ceza vermek için herhangi bir yol yoktur” Şura,41

“Yol ancak insanlara zulmedenler ve yeryüzünde haksız yere taşkınlık edenler aleyhinedir. İşte onlar için acı bir azap vardır”Şura,42

“Her kim de sabreder ve kusuru bağışlarsa, işte bu elbette azmedilecek işlerdendir”Şura,43

İstişare, aynı zamanda bir ibadettir. Her ibadeti yerine getiren müminin öncelikli hedefi, en doğru sonuca ulaşmak değil, Allah’ın emrettiği bu ibadeti layığıyla yaparak O’nu razı etmek ve Hz. Allah cc’ nün rızasını kazanmaktır. İstişare eden kişi, kendi aklını beğenmeyip diğer müminlerin de fikrini alarak şeytanın oyununu bozmuş olur.

Efendimiz sav’ in hayatından bir misal; Peygamberimiz sav Hudeybiye antlaşmasından sonra sahabeye “Artık kalkınız, kurbanlarınızı kesip sonra başlarınızı tıraş ediniz” der. Hanbel, Müsned,4/326
Peygamberimiz Efendimiz sav emrini ikinci kere tekrarlamak zorunda kalır.“Kalkınız, kurbanlarınızı kesip, sonra başlarınızı tıraş ediniz”

Fakat aynı şekilde sahabe, kurban kesme ve tıraş olma ibadetine başlamaz.

Efendimiz sav emrini üç kere tekrarlamasına rağmen, kimsenin yapmadığını görür. Sonra Peygamberimiz sav dönüp eşi Hz. Ümmü Seleme’nin yanına gider.

“Ey Ümmü Selime, Nedir şu halkın tutumu? Onlara, ‘Kurbanlarınızı kesiniz, başlarınızı tıraş ediniz’ diye söylüyorum; fakat hiçbiri emrime icabet etmiyor” der. Vakıdi, Mecazi,2/ 613

Üstün fazilet sahibi olan Hz. Ümmü Seleme, “Yâ Nebiyyallah. Bu işi yapmak istiyor musunuz? O halde, şimdi dışarı çıkınız; kurbanlık develerini kesinceye ve tıraş oluncaya kadar ashaptan hiçbirisine bir şey söylemeyiniz” . “Çünkü siz kurbanını kesecek ve tıraş olacak olursanız halk da öyle yapar.” Der. Hanbel, Müsned,4/326

Bu istişare üzerine, Peygamberimiz sav çadırından dışarı çıkar. Hiç kimseye bir şey söylemeden, ihramını sağ koltuğu altından çıkarıp sol omuzuna atar; kurbanlık develerini keser ve berberi Huzaalı Hırâş b. Ümeyye’yi çağırıp tıraşını olur. İbni Hişam, Sire,3/333

Bunu gören sahabe hemen kurbanlıklarını kesip sonra tıraş olmuşlardır.

Rabbimiz tüm ümmete her işte istişare etmeyi nasip eylesin …