Balıkesir’in Mandolinli Yılları
Mandolin, Balıkesir’de bir dönem neden bu kadar popülerdi? Flüt gelmeden önce müzik derslerinde neler öğretiliyordu?
1970’li yılların Balıkesir’ine ait okul fotoğraflarını inceleyenlerin gözünden kaçmayan bir ayrıntı var: Neredeyse her öğrencinin elinde bir mandolin. Korolar, müsamere sahneleri, sınıf aralarında yapılan toplu müzik etkinliklerinde bu küçük telli çalgı, adeta çocukluğun simgesi haline gelmişti.
Bugün pek çok kişi için nostaljik bir detaydan ibaret olan mandolin, o yıllarda Türkiye genelinde olduğu gibi Balıkesir’de de müzik eğitiminin merkezinde yer alıyordu.
Hacı İlbey İlkokulu’nda Mandolin Kursları Veriliyordu
1973 yılında Balıkesir’in köklü eğitim kurumlarından biri olan Hacı İlbey İlkokulu’nda, sadece okula kayıtlı öğrencilere değil, dışarıdan katılmak isteyen çocuklara da açık mandolin kursları düzenleniyordu.
Mandolin, o dönemlerde “müzik dersi” denince ilk akla gelen enstrümandı. Öğretmenler yalnızca enstrüman çalmayı öğretmekle kalmaz; çocukları ritim duygusu, sahne deneyimi ve birlikte müzik yapma kültürüyle tanıştırırdı.
Balıkesir'de Kahvehane Kültürü: Bakın Eskiden NasılmışYaşam
Saz, Kanun ve Mandolin Aynı Karede
1970-1978 yılları arasındaki Balıkesir’e ait arşiv fotoğraflarında, mandolinin yanı sıra saz ve hatta kanun gibi geleneksel çalgılar da dikkat çekiyor.
Bu durum, o yıllarda uygulanan müzik eğitiminin daha çeşitli ve kültürel zenginlik taşıyan bir yapıya sahip olduğunu gösteriyor.
Her öğrenciye flüt verilmeden önce, her sınıfta mandolin çalan çocukların olması bugünün şartlarında belki şaşırtıcı olabilir, ancak o dönem için oldukça yaygın bir uygulamaydı.
Flüt Mandolinin Yerini Ne Zaman Aldı?
Zamanla müzik derslerinin yapısı değişti. Eğitim politikaları, maliyetler ve lojistik nedenlerle mandolin gibi nispeten daha hassas ve pahalı enstrümanların yerine blok flüt gibi taşınabilir, ucuz ve pratik çalgılar tercih edilmeye başlandı.
Bu değişim, mandolin geleneğini yavaş yavaş sınıflardan silerken, onunla büyüyen bir kuşağın hafızasında yer etmeyi başardı.
Balıkesir’de Eskiden Kız Nasıl İstenirdi?Kültür Ve Sanat
Mandolin Sadece Bir Çalgı mıydı?
Mandolin, çocuklara yalnızca müziği değil; disiplinli çalışma, grup halinde üretme ve estetik duygusunu geliştirme fırsatı sunuyordu. Dönemin öğretmenlerinin emeğiyle şekillenen bu eğitim modeli, uzun vadede öğrencilerin kişisel ve kültürel gelişiminde derin etkiler bırakıyordu.
Yeniden Mandolinli Günlere Dönmek Mümkün mü?
Bugün Balıkesir’deki okullarda mandolin sesi duyulmuyor olabilir. Ancak arşivlerdeki o siyah beyaz kareler, müziğin çocuklukla ne kadar iç içe olduğunu gösteren kıymetli belgeler.
Belki bir gün, bu gelenek yeniden canlandırılır. Belki de bir öğrenci, dedesinin sandığından çıkan eski bir mandolinle ilk notalarını çalar. Ve belki Balıkesir’in sınıflarından yine o tanıdık tınılar yükselir…
Balıkesir’in Esnafı da Pehlivanı da Eskiden Burada Buluşurdu!Yaşam
