Köşe Yazıları

KURALLAR VE YASAKLAR

Kurallar; insan davranışlarına yön veren, uyulması gereken ilkeler diye tanımlanır. Başka bir ifade ile uyulması gereken, fert ve toplum yararına konulmuş prensiplerdir. Kurallar genel olarak, yazılı ve yazılı olmayan veya ilâhi ve beşeri diye iki temel gruba ayrılır. Yazılı kurallarda kişiler yaptıkları hataların sonucunda nasıl bir ceza ile karşılaşacaklarını bilirler. Bunlara hukuk kuralları denir. Yazılıdır ve kişilerin toleransına bırakılmamıştır. Yazısız kurallarda kişilerin hatalarının sonuçları ayıplama, toplumdan dışlama, alay etme ve küçük düşürme gibi yaptırımlardır. Burada uygulamalar kişilere ve topluluğun algılayışına göre değişim göstermektedir.

Yüce Yaratıcı tarafından evren ve içindeki tüm varlıklar için konulmuş kurallara ilâhi kurallar denir. Beşeri kurallar ise; Toplumların hayatın akışı ve düzeni için aklın, bilimin ve tecrübenin ışığında koyduğu kurallardır.

Kuralları yasaklar zinciri olarak algılamamak gerekir.

İlgili Makaleler

Dinimiz İslam, hayatın tüm alanlarını kuşatan, kucaklayan kurallar manzumesidir. Müslüman, hayatını kurallara göre düzenlemekle yükümlüdür. Toplumun bazı kesimleri- özellikle gençler – kuralları yasaklar zinciri olarak algılayıp onlara karşı direnç gösterirler. Gençler dönemsel bazı özellikleri sebebiyle de bu dirence meyillidirler. Kuralların kendileri değil ihlal edilmeleri yasaktır. Basit bir örnek vereyim. Trafikte kırmızı ışıkta durmak bir kuraldır. Geçmek ise yasaktır.

Hayat yasaklar üzerine değil, kurallar üzerine inşa edilmelidir.

Önemli olan bu kuralı benimsetip yerleştirmektir. Erişkinler çeşitli nedenlerle kendi aralarında yaptıkları tartışmalarda, “Gençlere yasak koymanın merakı artıracağını, bu nedenle doğru olmadığını” söylerler. Öte yandan bunu söyleyen erişkinlerin çoğu, gençlerin yaptığı birçok şeyden şikâyet eder ve onların yasaklanmasını isterler. Sanırım buradaki çelişki “ kural ” ile “ yasak ” kavramların karıştırılmasından kaynaklanıyor.

Gençlere kuralları ihlal etmenin zararlarını anlatmak ta çoğu zaman meseleyi çözmez. Çünkü genç, kendine gelecek zararı düşünemeyecek kadar atak, zararlı olduğunu bildiği şeyleri deneyecek kadar meraklıdır.

Evren ve içindekiler için genel kuralları yüce Allah koymuştur.

İnancımıza göre bir bütün olarak evren ve evrendeki bütün varlıklar için temel ve genel kuralları yüce yaratıcımız koyar. Tabii olan da budur. İnsanoğlu da bu temel ve genel kurallara aykırı olmamak şartı ile hayatın akışı, toplumun düzeni için daha ayrıntılı kuralları aklın, bilimin ve tecrübenin ışığında kendisi koyar. Din karşıtı akımların bu yaklaşıma itiraz etmeleri inançları gereği normaldir. Çünkü onlar aşkın güce – yüce yaratıcı – temelde ya karşıdırlar, ya da bu gücün kendilerinin tayin ettiği varlıklarda olduğuna inanırlar.

Ailede her bireyin kurallara tam olarak uyması beklenir.                                                     

Kural konulmasının da kuralları ve nedenleri vardır. Herkes aklına estiği gibi kural koyamaz. Eğer ailede, büyükler akıllarına estikleri gibi kurallar koymaya kalkışırlarsa aile ve toplum düzeninde sorunlar çıkar. Fert, aile ve toplum düzeninin oluşturularak sorunsuz devamını sağlamak için her bireyin kendisinden uyması beklenen kurallara tam olarak uyması gerekir.

Gençler öncelikle ailesinin kendisini çok sevdiğini, onun güvende olması için kendilerini sorumlu hissettiğini, bu güven ve aile düzenini sağlamaya çalıştıkları için kurallar konulduğunu bilmelidir. Yetişkinler, kendi uymadıkları kurallara uymaları için gençleri zorlarlarsa sorunlar çıkar. Ailede kural koymada ve gençlerden bunlara uymasını istemede en önemli şey, gençlere her şeyin en iyisini sizin bildiğinizi değil, onlar için her şeyin en iyisini istediğinizi hissettirmektir.

Kural koymak, onu bilmek başka, uygulamak başkadır. Kurallara uymayı yaşam biçimi haline getirmek gerekir. Neslimize bu anlayışı benimsettiğimiz ölçüde medeni olduğumuzu söyleyebiliriz.

Fahri SAĞLIK

Karesi Müftüsü

 

 

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu