KURBAN KESMEK, KURBAN OLMAK
Kurban yaklaşmak, yakınlaşmak, yakın olmak anlamlarına gelir. Dinî bir terim olarak da, Kurban Bayramı günlerinde ibadet maksadıyla, belirli şartları taşıyan hayvanı usulüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder.
Kurban kesmek; pazardan alınan hayvanın boyuyla kilosuyla övünmek, kurban sohbetleri içerisinde et tartışmaları yapmak, etiyle kilolarca kavurma, sucuk, kıyma yapıp bir yıllık et ihtiyacını son model derin donduruculara atmak değildir elbette.
Kurban kesmek; sadece kan akıtmak ta değildir. Kanla birlikte beynimizdeki, gönlümüzdeki İslam’a aykırı bütün duygu ve düşüncelerin kurban için açılan çukura gömülmesi, ben kavramının biz kavramına dönüşmesi, Müslümanların din kardeşlerine karşı duydukları nefret duygularının muhabbet duygularıyla yer değiştirmesi, Müslümanların îman ve İslam basamaklarını aşıp ihsan mertebesine yükselebilmeleridir.
Kurban yakınlaşmaktır.
Rabbin ve fıtratın uzağında yaşamayı marifet zanneden insana “yaklaş” çağrısıdır. Rabbimizin bize yaklaşması değil, (çünkü O, bize zaten şah damarımızdan daha yakındır.) bizim O’na yaklaşmamız gerekir.
Nasıl yaklaşacağız Rabbimize?
Bütün ibadetlerde olduğu gibi kurbanda da niyetimizi sırf O’nun rızasına yönelterek, günahların her birinden uzak durarak, muttakilerden olabilmeyi ideallerimiz arasına alarak, Olduğumuz gibi görünüp, göründüğümüz gibi olarak yaklaşmalıyız Rabbimize.
Kurban paylaşmaktır.
Kurbanın, kurban kesilen ev halkı ve çocuklar üzerinde meydana getirmesi gereken olumu değişim ve gelişmelere imkan sağlayacak fikri ve psikolojik ortamın sağlanması gerekir. Çocuklarımızda, “Uğruna kurban edeceğimiz, gerektiğinde kurban olacağımız değerlere bağlılık bilinci” geliştirilmelidir. Kesilen kurbanın paylaşılmasında çocuklarımıza görev ve sorumluluk vererek onlarda paylaşma ruh ve ahlakının oluşmasına çalışılmalıdır. Bayram günlerinde sadece kesilen kurban eti paylaşılmaz. Sevgi ve üzüntülerimiz de paylaşılır.
Diyanet İşleri Başkanlığımız Vekaletle Kurban Organizasyonunun bu seneki temasını “ Kurbanını Paylaş, Kardeşinle Yakınlaş” olarak ilan etti. Kurbanlarımızı önce en yakınlarımızla, sonra coğrafi konum olarak en uzak noktalardaki kardeşlerimizle paylaşalım. Sevgiler paylaştıkça çoğalır. Çoğaltalım sevgilerimizi. Sevelim sevilelim, dünya kimseye kalmaz. Kurban, Rabb’in bahşettiği dünyevi nimetleri O’ndan uzaklaşmak için değil O’na yaklaşmak için kullanma eğitimidir. Esas olan kurban edilen değil, kurbanın ne için kurban edildiğidir.
Kurban kesmek kolay, kurban olmak zordur.
İnancımıza göre sadece yüce Allah adına kurban kesilir ve sadece yüce Allah’a kurban olunur. Anadolu insanı “kurban olduğum”, “ kurban olayım” , “Annen sana kurban olsun” deyişlerini sıklıkla terennüm eder. Türkçemizde “ kurban olayım, kurban olsun” deyişleri “aşırı sevgi ve hayranlık” ( Örn: Kurban olayım, ne güzel memleket! , Senin uğruna kurban olacak kadar çok seviyorum seni ) ve “yalvarma, yakarma” anlamlarında ( Örn: Kurban olayım, bu işimi yapıver. ) mecazen kullanılır.
“ Yaratana Kurban” deyip kurban kesen Müslümanlar yukarıdaki her iki mecazi anlamı kullanarak Rablerine karşı duydukları aşırı sevgi, saygı, hayranlık ve bağlılıklarını dile getirir ve yalvarıp yakarırcasına bağışlanma ve yakınlık talep ederler. Müslümanlar bu yakarışları ile Hz. İsmail’in teslimiyeti ve Hz. İbrahim’in sadakatinde bağlı ve sahip olduklarını gösterirler.
Mehmet Akif “Leyla” adlı şiirinde, vatan ve millet aşkı ile ilahi aşk ve heyecanı inananların kalbine koymuş olan Allah’a sesini duyurmak ister. Vatan ve millet uğrunda şehit olanların gerçekte Allah’a kurban oluşlarını anlatır:
“Gel ey Leylâ, gel ey candan yakın cânân, uzaklaşma!
Senin derdinle canlardan geçen Mecnûn’la uğraşma
Düşün: bîçârenin en kahraman, en gürbüz evlâdı,
Kimin uğrunda kurbandır ki, doğrandıkça doğrandı?
Sözü söz ustasının şu dizeleri ile bitireyim;
Üstat Necip Fazıl şu dörtlüğü ile canı feda etme yollarından birini ne güzel ifade eder.
Her şey, her şey şu tek müjdede;
Yoktur ölüm, Allah diyene
Canım kurban, başı secdede,
İki büklüm, Allah diyene
