Uğur Böcekleri Uğurlu Mu?

Prof. Dr. Fatih Satıl

Prof. Dr. Fatih Satıl

Tüm Yazıları

Uğur Böcekleri Uğurlu Mu?

Günlük hayatımızda sıklıkla karşılaştığımız, çocukluk çağlarımızda ellerimizin arasında gezdirdiğimiz, şarkılar ve türküler söylediğimiz uğur böcekleri nasıl canlılardır? Özellikleri nelerdir? Uğur böcekleri neden uğurludur?

Çocukluk yaşlarımızda sokakta oynarken ya da evimizin bahçesinde otururken sürekli karşılaştığımız böceklerdendir onlar. O yaşlarda birçok böcekten korkmamıza ve tiksinmemize rağmen uğur böceklerinden asla korkmazdık. Uğur böceklerini hep sevdik, iyi davrandık onlara. Parmaklarımızın arasında gezdirdik, incinmesin diye çok sevecen yaklaştık, tekerlemeler mırıldandık:

Uç uç böceğim

Yarın düğün olacak

Annen sana

Terlik, pabuç alacak

Peki neden uğurlu olduğuna inanırız bu böceklerin?

Hikâyeye göre zamanın birinde bahçeleri zararlı böcekler istila etmiş. Çaresiz halk çözüm yolları aramaya başlamışlar fakat bir çözüm bulamamışlar. Ta ki uğur böcekleri ortaya çıkıp zararlı böcekleri yiyene kadar. Uğur böcekleri köylünün şikâyet ettiği zararlı canlıların hepsini yemişler ve bitkileri tahrip olmaktan kurtarmışlar. İşte halkı bu zor durumdan kurtaran uğur böceklerinin o gün bu gündür uğurlu olduklarına inanılır.

Uğur böcekleri, bitkilerle beslenen böcek popülasyonlarını azaltmakla vazifeli olarak yaratılmış faydalı böceklerdir. Bu böcekler birçok hastalığa sebep olan yaprak bitleri, akarlar ve kabuklu bitlerle beslendikleri için böcek ilacı (pestisit) ihtiyacını azaltmada da oldukça faydalı olmuşlardır. Uğur böcekleri, yaprak bitlerine karşı doyumsuz bir iştahı olan yırtıcı hayvanlardır. Bir uğur böceği ömrü boyunca 5.000 yaprak biti yiyebilir. Ayrıca bahçenizi akarlar, etli böcekler ve çekirgeler gibi diğer yumuşak gövdeli böceklerin yanı sıra böcek yumurtalarından kurtarmanıza da yardımcı olabilirler.

Uğur böceklerinin üzerindeki o renkli benekler ne işe yarar? Kanatlarının üstünde benek veya çizgilerle yaratılan bu böcekler bu sayede düşmanları olan avcı türleri şaşırtırlar. Çünkü genelde böyle çarpıcı renklere sahip hayvanlar zehirlidirler. Uğur böceği de azot içeren özel bir toksik madde salgılar. İşte kırmızı renk ve benekleri ile avcılara sanki “Ben zehirliyim, bana yaklaşma” der gibidir. Bu renkli böcekler insanlar için zehirli değildir ve sadece uğur böceği yerse evcil hayvanlara zararlıdır.