ALTIN DIŞKILAYAN BAKTERİLER
Amerikalı bilim insanları, kimyasal maddeyi som altına çeviren bir bakteri buldular. Michigan Eyalet Üniversitesi Mikrobiyoloji ve Moleküler Genetik Bölümü’nden Prof. Kazım Kashefi ile Doç. Dr. Adam Brown, “Cupriavidus metallidurans” adlı bakterilerin doğada bulunan zehirli ve atık maddeleri yediğini ve bir hafta içinde bu kimyasal maddeleri % 99,9 oranında som altına dönüştürerek attığını gözlemledi.
Çok sayıda ağır metalin bulunduğu topraklarda yaşayan çubuk şeklindeki bu bakteriler toprakta bulunana ağır metalleri sindirerek hayatına devam ediyor. Aslında altın ve bakır madeni sıradan canlıların bünyesine fazla alındığında canlının zehirlenmesine neden olur. Fakat bu bakteriler öyle bir özellikte yaratılmışlar ki, sanki bir yüksek kimya mühendisi gibi çalışarak vücuda alınması zor bir formda olan bakır ve altın metalini bir dizi kimyasal süreçten geçirerek vücudunun iç kısımlarına kadar alabilecek özelliklerle donatılmışlar. Altın bakterileri kendilerine bahşedilen bu özellikleri sayesinde bünyesine aldığı altın ve bakır bileşenlerini emilimi zor bir forma dönüştürerek bünyesine girmesine engel oluyor. Sonrasında hızlıca fazla bakır ve altını dışarı atan canlı zehirlenmekten kendini kurtarıyor.
Bakteriler içerisinde çok fazla bakır biriktiğinde, normalde CupA enzimi tarafından bu bakır dışarı pompalanır. Ancak, bu tür zehirli bileşikler fazla olduğunda bu enzim bastırılır ve bu zehirli bileşikleri hücrenin içinde kalır. Bu sorunu çözmek için de bakterilerde başka bir enzim olan CopA’ı aktive edilir. Bu enzim ile, bakır ve altın bileşikleri daha zor emilebilecekleri formlara dönüştürülür. Emilimi zorlaşan bakır ve altın, bu yolla dışarı pompalanır. Dolayısıyla, bakterinin dışına hem bakır hem de birkaç nanometre boyutunda altın külçeleri atılmış olur.
İnsanın aklına gelmiyor değil, acaba moleküler biyoloji ve mikrobiyoloji biliminin metotlarından yararlanarak bu bakterilerden altın üretmek mümkün olur mu?
Her mahlûkun yeryüzünde özel bir vazifesi vardır, Kemosentetik bakterilerin de yeryüzünde çok önemli vazifeleri vardır: Gözle görülemeyen bu mikroskobik canlılar; doğada canlılar için zehirli sayılan maddeleri zararsız hale dönüştürmek ve suda çözünmeyen maddeleri çözerek diğer canlıların yararlanabilecekleri hale getirip madde döngüsüne yardımcı olmak gibi çok önemli vazifelerde istihdam edilmektedirler.
Hiçbir aklı ve şuuru olmayan bu mikroorganizmaların bu fiilleri kendi başlarına tasarlamaları ve kurmaları elbette mümkün değildir. O halde bu vazifeyi onlara yaptıran sonsuz ilim ve akıl sahibi BİRİ vardır. Şu kâinatın yaratıcısının, tüm canlıları hadsiz vazifelerle vazifelendirmesi hikmetinin gereğidir. Demek ki bakır ve altın gibi maddelerin ayrıştırılmasında görevli olan bu bakteriler gibi yeryüzündeki hayatın devamlılığında rolü bulunan ve ekolojik dengede önemli görevler üstlenen birçok mahlûkat bulunmaktadır.
