Karın Oluşumu ve Yağış Süreci
Nursima Akyürek
Tüm YazılarıKarın Oluşumu ve Yağış Süreci
Kar, atmosferdeki su buharının donarak kristalleşmesi sonucu oluşan bir yağış türü olarak biliniyor. Peki yağmurun oluşum süreci ile karın yağması aynı şey mi?
Bu konuda bir yazı yazmaya karar verdim. Bu yazımda, karın oluşum sürecini, atmosferik koşullarını ve yağış mekanizmasını bilimsel çerçevede ele alacağız. Kar tanelerinin kristal yapısı, sıcaklık ve nem koşulları ile birlikte incelenmiş, sürecin fiziksel ve kimyasal yönleri açıklanıyor. Kaynakçalarımı en aşağıda belirttim.
Karın Oluşum sürecine dair
Kar, dünya çapında iklimsel ve meteorolojik olaylar içinde önemli bir yer tutar. Özellikle kış aylarında yoğun olarak görülen bu yağış türü, hava sıcaklığının sıfır derecenin altına düşmesiyle meydana gelir. Karın oluşum süreci, bulut içindeki mikro fiziksel süreçlerle başlıyor.
Karın Oluşumu
Karın oluşumu, temel olarak üç ana bileşenle ilişkili.
Atmosferdeki Su Buharı: Havada bulunan su buharı, yoğunlaşarak bulutları oluşturuyor.
Düşük Sıcaklık: Sıcaklık -12°C ile -18°C arasında olduğunda, su damlacıkları buz kristallerine dönüşebilir.
Çekirdeklenme Süreci: Kar taneleri, atmosferde bulunan mikroskobik toz veya aerosol partikülleri etrafında kristalleşerek büyümeye başlar.
Kar kristalleri, süblimleşme adı verilen süreçle doğrudan gaz fazından katı faza geçer. Her bir kar tanesi, altıgen simetriye sahip bir buz kristali olarak büyür. Büyüme şekilleri, sıcaklık ve nem koşullarına bağlı olarak değişiklik gösterir.
Kar Yağış Mekanizması
Kar yağışı, bulut içinde oluşan buz kristallerinin yerçekimi etkisiyle yere düşmesiyle gerçekleşir. Bu süreç şu şekilde özetlenebiliyor.
Kristaller, birleşerek daha büyük kar taneleri oluşturur.
Atmosferdeki rüzgar akımları ve sıcaklık değişimleri, tanelerin şekil ve büyüklüğünü etkiler.
Kar taneleri yere ulaşmadan önce eriyebilir, ancak sıcaklık 0°C’nin altındaysa kar olarak yüzeye ulaşır.
Kar yağışının oluşabilmesi için genellikle üç temel koşul gereklidir:
Bulutların İçinde Buz Kristallerinin Meydana Gelmesi
Kristallerin Yeterli Büyüklüğe Ulaşması
Yere Ulaşacak Şekilde Düşüş Gerçekleştirmesi
Bu süreç, Bergeron-Findeisen süreci olarak adlandırılan ve aşırı soğumuş su damlacıklarının buz kristallerine dönüşerek büyümesini açıklayan teorik modelle de desteklenmektedir (Pruppacher & Klett, 1997).
Kar tanelerinin şekli ve yapısı, sıcaklık ve nem oranına bağlı olarak değişiklik gösterir. Nakaya (1954) tarafından yapılan araştırmalara göre, kar kristalleri şu temel kategorilere ayrılabilir:
Altıgen Plakalar
Yıldız Şeklinde Kristaller
İğne ve Sütun Kristalleri
Dendritik Yapılar
Kristallerin şekil farklılıkları, oluştuğu sıcaklık aralığına bağlıdır. Örneğin, -2°C ila -10°C arasında plakalar, -12°C ila -18°C arasında ise dendritik yapılar oluşur (Libbrecht, 2005).
Kar yağış süreci
Kar yağışı, atmosferdeki su buharının düşük sıcaklıkta donarak kristalleşmesiyle meydana gelen bir doğal olaydır. Kar tanelerinin oluşumu ve büyümesi, atmosferik koşullara ve sıcaklık-nem dengesine bağlıdır. Bu süreç, meteoroloji ve iklim bilimleri açısından önemli olup, hava tahminleri ve iklim değişikliği çalışmaları için büyük bir öneme sahiptir.
Kaynakçalarım:
Libbrecht, K. G. (2005). The Snowflake: Winter’s Secret Beauty. Minnesota Press.
Nakaya, U. (1954). Snow Crystals: Natural and Artificial. Harvard University Press.
Pruppacher, H. R., & Klett, J. D. (1997). Microphysics of Clouds and Precipitation. Springer Science & Business Media.
Bergeron, T. (1935). On the physics of cloud and precipitation. Geofysiske Publikationer.
Gökyüzündeki Şehir: “Aetheria’nın Kapısı”
