Kuantum Satranç Nedir? Nasıl Oynanır? Gerçek Satrançtan Farkları Neler? İnsanlık Tarihinin İlk Kuantum Satranç Turnuvasının Kazananı Belli Oldu! İşte detaylar…

Kuantum Satranç Nedir?

Bu oyunda oyun taşlarının bulunduğu birden fazla tahta vardır ve parça sayısı sabit değildir. Oyuncular, sıradan satranç hamlelerine ek olarak, “kuantum hamleler” yapabilirler; tek yapmaları gereken, ne tür bir hamle yaptıklarını ilan etmektir.

Kuantum Satranç Nasıl Oynanır?

Cantwell’in söylediğine göre, oyunu oynayabilmek için kuantum fizikçisi olmanıza gerek yok; ancak normal satrancın kurallarını bilmek, oyunu hızlıca kavramanıza yardımcı olacaktır.

Kuantum satranç oyununda oyun taşlarının bulunduğu birden fazla tahta vardır ve parça sayısı sabit değildir. Oyuncular, sıradan satranç hamlelerine ek olarak, “kuantum hamleler” yapabilirler; tek yapmaları gereken, ne tür bir hamle yaptıklarını ilan etmektir. Piyonlar, normal satrançtaki gibi ilerlerler; ancak diğer parçalar ya standart hamleler yapabilirler ya da kuantum hamleler… Örneğin aynı anda birden fazla karede bulunabilirler. Ne var ki oyuncular, önlerinde tüm tahtaları temsil eden sadece tek bir tahta görürler. Her bir tekil hamle, tüm tahtalarda aynı anda işler.

Herhangi bir kuantum hamle, oyun tahtalarının bir süperpozisyonunu yaratır; yani her bir kuantum hamlede, olası oyun tahtaları 2 katına çıkar. Kuantum hamle yapıldığında, oyun taşı %50 ihtimalle 2 standart hamleye kadar hareket eder; %50 ihtimalle ise hiçbir harekette bulunmaz. Hangi olasılığın gerçekleştiği, ancak ve ancak, oyunun ilerleyen kısımlarında yapılacak bir kuantum ölçüm ile belirlenir. Süperpozisyon nedeniyle bu taşlar birbiriyle dolanık halde bulunur, dolayısıyla bulundukları lokasyonlar birbiriyle ilişkilidir. 2016 yılındaki bir blog paylaşımında Cantwell, beyaz vezirin D1’den D3’e kuantum hamlesini şöyle anlatıyor:

“İki olası tahtamız var. Bunlardan birinde vezir hareket etmedi bile. Diğerinde vezir, hareket etti. Her iki tahtada da %50’lik bir “var olma” olasılığı var. Her bir olası tahtayı görecek olursak, sadece birkaç hamlede oyun fazlasıyla karmaşıklaşacaktır. Dolayısıyla oyuncunun önünde sadece 1 tahta var. Kuantum vezir hamlesinden sonra oyuncu, tahtayı şöyle görür:

Her bir vezirde bulunan mavimsi renkteki “doldurma” efekti, vezirin o karede olma ihtimalini göstermektedir. Aynı vezir, aynı tahtada, aynı anda birden fazla lokasyonda bulunabilmektedir. Bir sonraki turda oyuncu, o birden fazla olasılıktan herhangi birinin hareket ettirmeyi seçebilmektedir.”

Taşlar birbiriyle dolanık halde de bulunabilir

Örneğin yukarıdaki videoda Rudd’un Hawking’e karşı kullandığı kritik bir strateji, buna dayanıyordu. Dolanık parçanın tam olarak nerede olduğunu tespit etmek için, oyuncunun bir ölçüm yapması gerekir. Gerçekten de, kuantum satranç oyununu kazanmanın tek yolu budur, çünkü “şah” veya “şah mat” imkansızdır. Bir oyuncu, rakibinin şahını tutsak etmelidir ve bunu yapmanın yolu, konumunun kuantum ölçümünü yapmaktır. Oyun, şah %100 öldüğünde biter. Aynı anda birden fazla karede bulunabilineceği için, bir taş aynı anda hem hayatta, hem de ölü olabilir. (buna Schrödinger Durumu denir)!

Bu turnuvada zaman, kısıtlıdır. İşte bu nedenle Kubica, ilk resmi turnuvada rakibi olan Google’dan Doug Strain‘i alt etmeyi başardı. Alex Winter halen kuantum satrancın bir hayranı. Şöyle diyor:

“Kuantumu, daha anlaşılır, birçok insanın üzerinde çok uzun süreler kafa yorduğu bir şeyle bir araya getirme fikri, bana kalırsa inanılmaz bir fikir.” 

Daha fazlası için tıklayınız.