İlk Yardım: Hayat Kurtarmanın İlk Adımları
Yusuf Akpınar
Tüm Yazılarıİlk Yardım: Hayat Kurtarmanın İlk Adımları
Hayatta başımıza ne geleceğini hiçbir zaman bilemiyoruz, değil mi?
Aniden bir kazanın ortasında kalabiliyoruz ya da bir yakınımızın yardıma ihtiyaç duyduğu bir an yaşayabiliyoruz. İşte tam da bu yüzden ilk yardım bilgileri hayat kurtarıyor. Belki bir saniyelik bir müdahale, bir hayatın kurtulmasına vesile oluyor. Ayrıca bu yazıda bahsedeceklerimi acil bir durumda hatırlamak zor olabilir. Dolayısıyla ezberlemeniz iyi olabilir. “Daha iyisi ne olur?” derseniz, profesyonel bir eğitim ile bu bilgileri pekiştirmenizi öneririm.
Bu yazıda, herkesin bilmesi gereken temel ilk yardım uygulamalarından bahsediyorum. Gelin başlayalım.
- İlk Yardımın Altın Kuralı: Soğukkanlılık
Bir acil durumda en önemli şey, sakin kalmaktır. Evet, söylendiği kadar kolay olmuyor, ama soğukkanlılığınızı koruyunca doğru kararlar alıyorsunuz. Hızlı düşünmek, ne yapacağınızı planlamak ve ardından harekete geçmek gerekiyor. Acil durumlarda derin nefes alarak sakinleşmek, durumu değerlendirip öncelikleri belirlemek, kontrol edilemeyeni kabullenmek ve küçük ama net adımlarla harekete geçmek önemlidir.
- Bilinci Kontrol Edin
Bir kişinin yere düştüğünü ya da tepki vermediğini gördünüz. İlk yapmanız gereken şey, bilincini kontrol etmek oluyor. “Beni duyabiliyor musun?” diye sesleniyorsunuz. Eğer bir tepki vermiyorsa, hemen profesyonel yardım çağırmak gerekiyor. 112’yi arayın ve kişiyi sırtüstü yatırarak başını yana çevirin. Bu, kişinin dilinin geriye doğru kaymasını engeller ve havalanmayı sağlar. Bilinç yerine gelene kadar, kişiyle sürekli iletişimde kalıp, gerektiğinde CPR (Temel Yaşam Desteği) uygulamak önemlidir
- Temel Yaşam Desteği (CPR)
Kalp durması durumunda, ilk birkaç dakika çok kritik oluyor. Temel yaşam desteği uygulayarak hayati organlara oksijen gitmesini sağlayabiliyorsunuz. “Nasıl yapılır?” kısmına değinmiyorum çünkü bu uygulamanın doğru yapılması ve bir eğitim kurumunda alınan uygulamalı derslerle pekişmesi daha doğru olabilir. Fakat kısaca CPR nedir diye açıklayacak olursak şöyle diyebiliriz: “Vücutta kan dolaşımını sürdürmek için göğse güçlü, hızlı itmeler yapmak.”
- Kanama Durumunda
Kanama, kişinin hızlı bir şekilde hayatını kaybetmesine yol açabiliyor. Eğer bir yerde ciddi bir kanama varsa, hemen temiz bir bezle yaraya basınç uyguluyorsunuz. Kan akışını durdurmaya çalışıyorsunuz. Kanayan bölgeyi kalp seviyesinden yukarı kaldırmak da faydalı oluyor.
- Boğulma: Heimlich Manevrası
Birinin nefes borusuna bir şey kaçtı ve nefes alamıyor. İşte bu durumda Heimlich manevrası hayat kurtarıyor. Boğulma durumunda, önce kişiyi sakinleştirin ve hafifçe öne eğilmelerini isteyin. Daha sonra kişinin arkasına geçiyorsunuz, beline sarılarak ellerinizi sıkıştırıyorsunuz ve hızlı bir şekilde yukarı doğru karnına bastırıyorsunuz. Bu hareket, yabancı cismin çıkmasına yardımcı oluyor.
- Yanık Durumunda Ne Yapmalı?
Yanıklarda, en büyük hata yanık yerine herhangi bir şey sürmek oluyor. Bunun yerine, yanık bölgeyi soğuk suyun altında tutuyorsunuz. Bu, hem acıyı azaltıyor hem de derin doku hasarını engelliyor. Eğer yanık ciddi görünüyorsa, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekiyor.
- Bayılma Durumunda
Bayılan birini gördüğünüzde, hemen yanına gidip başını yana çeviriyorsunuz. Bu, kişinin kusması durumunda boğulmasını engelliyor. Ayaklarını hafifçe yukarı kaldırmak da beynine kan gitmesini sağlıyor. Bilinç yerine gelene kadar yanında kalıyorsunuz.
- Acil Durumda 112’yi Aramayı Unutmayın
Ne kadar bilgi sahibi olursanız olun, profesyonel sağlık yardımı olmadan bir yere kadar müdahale edebiliyorsunuz. Bu yüzden, her durumda 112’yi aramayı ihmal etmeyin. Bu aşamada yardım ekibi yolda diye düşünerek ilk yardım uygulamalarına devam ediyorsunuz.
BU DURUMLARIN YAŞANDIĞI NASIL ANLAŞILIR
Bilinç Kaybı: ,Kişi tepki vermez veya cevap veremez. Gözleri açık olsa da bilinçsiz bir şekilde hareket eder. Solunum ya da nabızda anormallikler görülebilir.
Boğulma: Kişi nefes almakta zorlanır, hırıltılı bir şekilde nefes alır. Yüzü morarmaya başlar. Elleriyle boğazını tutar veya öne eğilir.
Kalp Durması (Hareketsiz Durumda):Kişi birden yere düşer veya hareketsiz kalır. Nefes almıyordur ya da nefesi çok zayıftır. Göğüs kafesi hareket etmez, nabız alınamaz.
Bayılma: Kişi aniden yere düşer. Gözleri kapalı olabilir, cilt solgunlaşır. Bir süre boyunca tepki vermez
SON BİR NOT: EĞİTİM ŞART!
İlk yardım uygulamalarını doğru bir şekilde öğrenmek için mutlaka bir kursa gitmek gerekiyor. Çünkü yazılanları okumak bir fikir verse de, uygulamalı öğrenim hayati bir fark yaratıyor.
Unutmayın, ilk yardım bir bilgi değil, bir sorumluluktur. Belki bir gün sizin bu bilginiz bir hayat kurtarabilir. Haydi, bu yazıyı okuyup bilgilenmekle kalmayın, yakınlarınıza da anlatın. Çünkü hayat kurtarmak, hepimizin elinde olabiliyor.
GÜNÜN KELİMESİ: YAKAMOZ
Gün geçtikçe görüyoruz ki dilimize onlarca farklı kökenden kelime geçmiş durumda. Bugün ise üzerinde duracağımız kelime dilimize Yunancadan geçmiş bir kelime: Yakamoz.
Herkesin bir şekilde hayalinde canlanan, geceleri deniz yüzeyinde parıldayan o büyülü ışık. Bu etkileyici parıltının kaynağına inmek için, kelimenin kökenine bakmamız gerek. Yakamoz, Yunanca diakamós (διακαμός) kelimesinden türetiliyor ve “deniz yüzeyinde ışıltı” anlamına geliyor. Bu kelime, Yunanca diakéō (διακαίω) fiilinden gelir ki bu da “içinden tutuşmak, parıldamak” anlamına gelir. Yani, yakamoz sadece bir ışık değil, içsel bir parıltının, bir tutkunun dışa vurumudur.
Peki, bu ışıltı nedir? Denizin yüzeyinde bir tür biyolüminesans (bazı canlıların kimyasal bir reaksiyonla kendi vücutlarında ısı yaymadan ışık üretebilme yeteneği) olayı mı yaşanır?
Aslında evet, yakamoz deniz canlılarının ürettiği ışıkla alakalıdır. Özellikle bazı deniz canlıları, hareket ettiklerinde ışık yayarlar. Bu ışık ise karanlıkta deniz yüzeyinde parıldayan o muazzam yakamozu oluşturuyor. Ancak, etimolojik olarak baktığımızda, kelime sadece fiziksel bir fenomeni değil, aynı zamanda bir tür içsel ışık ve parıltıyı da simgeliyor.
Bugün sizlerle paylaşmak istediklerim bu kadar, hepinize sağlıklı iyi günler dilerim.
Balıkesir Savaştepe İlçesi: Nüfus ve Tarihi Kimlik
