Balıkesir’in Merkezindeki Önemli Camiler
Balıkesir’de pek çok cami özellikle Ramazan ayında mahyalarla süslenir. Beraberinde, her gece teravihlerle cemaatle dolup taşar. Özel günlerin haricindeki 5 vakit namazları sadece mahalle halkının gittiği camilerdir. Özellikle Cuma günleri Cuma namazına gidenlerde ayrı bir geniş cemaat oluşturur. Balıkesir’’e önemli bazı merkez camilerimiz vardır.
Alaca Mescit Camisi
Balıkesir’in Merkezindeki Önemli Camiler… Alaca Mescit: Kuva-yi Milliye, yanmıştır. Dahası, yıkılmıştır. Devamında, işgal edilmiştir. Öte yandan düzenli orduları için tasfiye kararı alınmış bir milletin yeniden doğuş hareketi oldu.
Balıkesir’de yakılan Kuva-yi Milliye Meşalesinin ışığı tüm Anadolu’yu sarmış. Dahası, bizleri saran, ısıtan Türkiye Cumhuriyeti güneşi doğmuştur. Balıkesir, bu hareketin ilk ve en kuvvetli halkasıdır.
Tahtalı Cami
Kitabesi günümüze ulaşamadığından yapım tarihi ve banisi belli değildir. Son onarımını 1911’de geçirmiştir. Tarihi yönden önemli olan camide Balıkesir’deki Kuvay-i Milliye Hareketi’nin ilk kararları alınmıştır (1919).
Dinkçiler Mahallesi’ndeki cami, 1452 yılında yapılmıştır. Kim tarafından yaptırıldığı kesinlik kazanamamıştır. Son olarak, günümüze bu ilk yapıdan yalnızca minaresi gelebilmiştir. 1513 depreminde yıkılmış ve sonra yenilenmiştir. Dikdörtgen plânlı bir yapıdır.
Kasaplar Camisi
Kasaplar Mahallesi’nde bulunmaktadır. Kitabesine göre 1649 yılında yapılmış. Dahası, depremlerden zarar görmüş. Bununla birlikte, 1811, 1894 ve 1901 yıllarında onarılmıştır. Kare plânlı küçük bir camidir. Ayrıca, zemindeki klâsik tuğla döşemeler ilk yapıldığı dönemden kalmıştır.
Şeyh Lütfullah Camisi
Lütfullah Mahallesi’nde yer almaktadır. Cami 1429’da yapılmıştır. XVI.yüzyılda Hacı Bayram-ı Veli’nin arkadaşlarından Şeyh Lütfullah tarafından yaptırıldığı sanılmaktadır. Orijinal konumu ile günümüze gelemeyen cami, 1907’de yenilenmiştir. Dikdörtgen plânlı kesme taş bir yapıdır. Son cemaat yerine üç basamaklı bir merdivenle çıkılır. Cephesi son cemaat yerinin üstüne rastlayan kadınlar mahfilinden ötürü iki katlı bir görünümdedir. İbadet yeri, düz ahşap bir çatı ile örtülü olup, mihrap duvarına dört, duvarlara da üçer pencere açılmıştır. Mihrap taştan, minberi ise ahşaptandır. Tek şerefeli kesme taş minaresi kare bir kaide üzerine silindirik biçimde oturtulmuştur.
Caminin avlusunda sekiz köşeli, üzeri saçaklı bir kubbe ile örtülü şadırvanı bulunmaktadır.
Hakkı Çavuş Camisi
1352 tarihinde yapılmıştır. Günümüze orijinal durumda ulaşamamıştır.
Hacı Ali (Alibey) Camisi
1319’da yapılmış, 1952’de onarım görmüştür.
Karaoğlan Camisi
Karaoğlan Mahallesi’ndedir. Gazi Süleyman Paşa ile Rumeli’ye geçen Karaoğlan isimli birinin 1356’da yaptırdığı söylenmektedir. Günümüze orijinal biçimiyle gelememiş olup, bugünkü yapı 1908 yıllarına aittir.
İbrahimbey Camisi (Haci Arifağa Camisi
Hisar İçi Mahallesi’nde Alaca Sokak’tadır. Giriş kapısı üzerindeki yazıtından 1465’te Zağnos Paşa’nın oğlu Mehmet Çelebi tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Sonraki yıllarda yıkılan cami, 1739’da Yahşi Bey’in oğlu İbrahim Bey tarafından yenilenmiş, 1899’da da Hacı Arif Ağa tarafından tadilatı gerçekleşmiştir. Cami kesme taştan kare plânlı olup, ahşap kiremitli bir çatı ile örtülüdür. Avlu girişinde XIX.yüzyılın ampir üslubunda, son derece güzel bezemeli taş bir kapısı bulunmaktadır. Bezemelerde yaprak motifleri ve çiçekler dikkati çekmektedir. İki yanındaki yüksek kaideler üzerinde yivli sütunlar, Maşallah yazılı başlıklar bulunmaktadır. Caminin son cemaat yeri daha geç devirlerde eklenmiştir. İbadet mekânı oldukça sade olup, mihrabın iki yanında iki pencere bulunmaktadır. Mihrap mermerden, minber ise ahşaptır. İkinci katta kadınlar mahfili ve buradaki ahşap sütunlar üst örtüyü taşımaktadır. Dört köşeli bir kaide üzerinde, pembe köfeki taşından üç şerefeli minaresi yakın tarihlerde yapılmıştır.
Yeşilli Cami (Hisariçi Camisi)
Eski Kuyumcular Mahallesi’ndeki camiyi kimin yaptırdığı bilinmemektedir. Yalnızca cami üzerindeki yazıttan Külahçızade Hacı Mustafa Efendi tarafından 1786’da onarıldığı anlaşılmaktadır. Cami dikdörtgen plânlı, ahşap çatılı küçük bir yapıdır. Yeşil renge boyandığından ötürü de Yeşilli Cami ismiyle halk arasında tanınmaktadır.
Ayrıca, zeminden biraz yüksekte olan caminin çift kanatlı bir son cemaat yeri vardır. Buradaki bir merdivenden, üst kattaki kadınlar mahfiline çıkılmaktadır. İbadet yeri oldukça basit olup, mihrabın iki yanında kaideleri duvara gömülü üçer sütun bulunmaktadır. Dahası, sütunlar arasındaki yüzeylerin üstünde pencereler ve frizler bulunmaktadır. Dışarıya doğru çıkıntı yapan mihrap oldukça sadedir. Mihrabın içerisinde XIX. yüzyılın ikinci yarısında çok sık rastlanan ışın motifleriyle, tepedeki madalyonda da Allah yazısı görülmektedir. Oldukça basit olan ahşap minber boyanmış ve özelliğini yitirmiştir. Giriş kapısının üzerinde altı ahşap sütuna dayanan balkon görünümünde kadınlar mahfili bulunmaktadır. Dahası, caminin taş minaresine son cemaat yerinden çıkılır. Böylece, silindir gövdeli olan minarenin altında mukarnas dizileri dikkati çekmektedir.
Omurbey (Umurbey) Camisi
Omurbey Mahallesi’ndedir. Hacı Omur Bey tarafından 1413’te yapılmıştır. Sonrasında, 1635 ve 1925’te iki büyük onarım geçirmiştir. Cami üzerindeki üç yazıttan biri yapıldığı tarihi, diğerleri de onarımlarını belirtmektedir. Son cemaat yeri olmayan cami oldukça basittir. Dahası, kesme taş ve tuğladan yapılmıştır.
Oruç Bey Mescidi
Kayabey Mahallesi’ndedir. Ayrıca, Rumeli’ye geçen Osmanlı komutanlarından Oruç Bey adına 1471 yılında yapılmıştır. Ancak çeşitli yıllarda yapılan onarımlarla özgün biçimini kaybetmiştir.
Son olarak, bu Camilerin dışında Balıkesir merkezinde, Vicdaniye Camisi (1895), Sultan II.Abdülhamid zamanında yapılan Eminağa Camisi (1897 Sultan Abdülaziz tarafından yaptırılan Kırımlılar Camisi (1862) bulunmaktadır.
…Balıkesir’in Merkezindeki Önemli Camiler…
