Masal Ve Fabl Yolculuğu

Elif Yavaş

Elif Yavaş

Tüm Yazıları

Masal Ve Fabl Yolculuğu

Masal ve fabl dinlemeyi, okumayı sever misiniz? Masal ve fabl türü her ne kadar halk arasında eş anlamlıymış gibi kullanılsa da iki tür de birbirinden farklıdır. Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarımızda bu konuya dair özet bilgiler, ansiklopedilerdeki detaylı arşivler meraklı yürekleri aydınlatabilir Masal; olağanüstü kahramanların başlarından geçen olağanüstü olayların yer ve zaman belirtilmeden anlatıldığı metinlerdir. Sözlü geleneğe ait anonim (adı bilinmeyen, adsız) ürünlere “halk masalı” denir. Masalda anlatılan olaylar çoğu zaman gerçek dışıdır ancak gerçek hayattan alınmış motifler de masallarda yer alabilir.

Fabl; sonunda ders verme amacı güden, düşündüren ve genellikle manzum (ölçülü uyaklı olan) yazılan kısa hikâyelerdir. Fabl (hayvan masalı) türünde genellikle hayvanlar ve bitkiler insanlar gibi düşünür, konuşur ve insanlar gibi davranır. Şeyhî’nin Harnâme isimli dünyaca ünlü manzum fablında bir eşeğin başından geçenler dillendirilerek şahane bir eser meydana gelmiştir. Lise ders kitaplarının 9. sınıf müfredat programında masal ve fabl türü her yıl detaylı işlenmektedir. Her öğrenci aslında yatmadan evvel yahut gün içinde kendisine bir masal, fabl, öykü, şiir okusa ve günde en az on beş dakikasını okumaya ayırabilse kitap okuma çıtası nasıl da güzel şekillenir. Mantıku’t-Tayr, Martı, Küçük Prens, Hayvan Çiftliği gibi en bilinen fabl kitapları her kütüphanenin demirbaş listesindedir.

***

Türk halk edebiyatı ve halk bilimi (folklor) üzerine değerli araştırmalar yapan Pertev Naili Boratav’ın “Zaman Zaman İçinde” masal kitabı da muhakkak okunmalıdır. Yazarımız Köroğlu Destanı’nı incelemiş, çok sayıda halk hikâyesi ve masal derlemiş (düzgün bir biçimde toplayıp bir araya getirmiş) bir bilim adamıdır. Padişah, dev, cadı, peri, ….. halk masallarında geçen masal kahramanlarıdır. Binbir Gece Masalları’nda (Arap edebiyatı) Kafdağı geçer mesela. Batı edebiyatında Grimm Kardeşlerin Masalları (Alman), Andersen Masalları (Danimarka), Perrault Masalları (Fransız) örnekleri çocukluğumuzdan bugüne aşina (bildik, tanıdık) olduğumuz baş eserlerdir. Türk edebiyatındaki Keloğlan Masalları bile her masalın sonunda insanlara bir ders verir. İyilikten, saflıktan yana yüzü gülen keleş oğlan hep mutlu sonla noktalar masalını.

Masallar mutlu sonla bitmelidir ki çocuklarımızı olumlu etkilesin. Keşke hayat masalımız da hep mutlu bitse, hayaller masallar gibi olsa. “Masal gibi bir kızsın. Tam da Kaz Dağı’nın sarı kızısın. Kelebek misali prensessin, şiir gibisin Elif’im!” derdi çoğu yazar-şair-editör öğretmenim. İçimdeki masalım yaşamasaydı doğamazdı o alnımın teriyle şekillenen halk masallarım, ruhumdaki çocuk birden büyüseydi sönerdi hayallerim. Ne mutlu masal gibi yaşayıp da şu dünyanın kötülüğüne bulaşmayan kendim gibi olan aziz canlara! Ne mutlu bana!