Pavlov’un Köpeği ve Klasik Koşullanma
Pavlov’un köpeği, klasik koşullanma olarak bilinen etkiyi açıklayan deneysel çalışmaların genel bir adıdır. Bu yazımızda deneyin detaylarından bahsediyoruz. Pavlov’un Köpeği ve Klasik Koşullanma
Pavlov’un Köpeği ve Klasik Koşullanma nedir?
Ivan Pavlov Kimdir?
26 Eylül 1849’da bugünkü Rusya sınırlarında yer alan Ryazankentinde doğmuştur. 1869 yılında, Ryazan’da bulunan dini bir okuldan mezun olduktan sonra, doğa bilimleri ve fizyoloji eğitimi almak üzere St. Petersburg Üniversitesi’ne kayıt olmuştur.
1875 yılında üniversiteden mezun olup tıp alanında kariyerine başlamış ve yine St. Petersburg Üniversitesi‘nde çalışmalarına devam etmiştir. Oradayken ünlü fizyolog Ilya Ilyich Mechnikov‘un laboratuvarında araştırmalar yapmış ve 1879’da tıp alanında doktorasını tamamlamıştır.
Ivan Pavlov, 27 Şubat 1936’da Leningrad, Sovyetler Birliği’nde (şimdiki St. Petersburg, Rusya) yaşamını yitirmiştir.
Pavlov’un Köpeği Deneyi
Deneyin temel amacı, bir canlının öğrenme sürecinde çevresel uyaranların nasıl bir rol oynadığını göstermektir. Pavlov, bu deneyde köpekleri kullanarak koşullanmış ve koşullanmamış uyaranlar arasındaki ilişkiyi incelemiştir.
Pavlov’un yaptığı deneyler genel hatlarıyla aşağıdaki sıralamada gerçekleşmiştir:
- Pavlov, köpeklerin yiyecek görünce doğal olarak tükürük salgılamaya başladığını gözlemledi (koşullanmamış uyaran – yiyecek, koşullanmamış tepki – tükürük salgısı).
- Ardından, Pavlov, yiyecek verilmeden önce bir zil sesi çalmaya başlamıştır (koşullu uyaran – zil sesi). Başlangıçta, zil sesi köpeklerde herhangi bir tepki uyandırmamıştır.
- Pavlov, zil sesini çaldıktan sonra kısa bir süre içinde yiyecek sunarak bu iki uyaranı eşleştirdi ve bu eşleştirme sürecini bir süre tekrarladı.
- En nihayetinde köpekler, yiyecek olmasa bile zil sesini duydukları anda tükürük salgılamaya başladılar. Bu, koşullu tepki olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca bu noktada köpekler, zil sesini yiyecekle ilişkilendirmiş oldular.
Kısacası, sebep-sonuç ilişkisinden bağımsız birbiri ardına gerçekleşen alakasız olaylar köpekler tarafından ilişkilendirilmiştir.
Pavlov, fizyolojik ve davranışsal açıdan incelenmesi nispeten kolay olduğu için deneylerinde köpekleri kullanmıştır. Zira, sosyal bir hayvan olmalarından ötürü insanlarla çalışmaya alışkındırlar ve laboratuvar ortamına daha kolay adapte olmaktadırlar.
Pavlov’un, deneyde kullandığı köpeklerin çoğu, orta büyüklükte, kısa tüylü ve melez köpeklerdi. İçlerinden bir tanesinin doldurulmuş hali, Rusya’daki Pavlov Müzesi‘nde sergilenmektedir..
Bu haber www.gazetemerhaba.com'a aittir.