- 1 Seçimler üzerine. İnsanı diğer canlılardan ayıran “seçme yetisi” ne sahip oluşudur. Yaşamımız boyunca karşılaştığımız yol ayrımları seçim yapmamızı zorunlu kılar.
- 2 MÜKEMMELİYETÇİ PARÇALARIM DEVREDE OLABİLİR
- 3 EDWARD FREDKIN PARADOKSU
- 4 AİLEMİZİN KONUŞMALARINA MARUZ KALDIYSAK
- 5 KARARSIZ KALDIĞIMIZDA SORACAĞIMIZ SORULAR:
Seçimler üzerine. İnsanı diğer canlılardan ayıran “seçme yetisi” ne sahip oluşudur. Yaşamımız boyunca karşılaştığımız yol ayrımları seçim yapmamızı zorunlu kılar.
Seçimler üzerine
Yol ayrımları kimi zaman bir mağazada seçmekte zorlandığımız bir kıyafet gibi gündelik; kimi zaman da hayatımızın dönüm noktası olacak derecede önemli kararları içerebilir. İster gündelik ister büyük bir karar olsun; seçim yaparken zorlanıyorsak;
KARAR ALMAK RİSK ALMAKLA EŞ DEĞER OLABİLİR; RİSK ALMAYA MESAFELİ BİREYLER;
Çocukken ebeveynlerinden bağımsız bir birey olmaçabalarında çoğu zaman seçimleri konusunda azarlanmış, küçümsenmiş, dalga geçilmiş, yetersiz hissttirilmiş, korkutulmuş, hakaretlere maruz kalmış, örselenmiş, şiddete maruz kalmış olabilir.
Patolojik ya da örtük narsisistik ebeveynler tarafından büyümüş çocuklar garantici olma ve seçimlerinin sorumluluğunu alamama eğilimindedirler. Riskleri bölüştürme eğilimi vardır, tek başına karar alamazlar.
MÜKEMMELİYETÇİ PARÇALARIM DEVREDE OLABİLİR
Her şeyin en doğrusunu ve mükemmelini seçme, pişman olmak istememe, arzuları önemsememe hali vardır. Gerçek hayat “en doğru seçimler” üzerine kurulu değildir. “Koşullara uygun seçimler” vardır. Koşullara uygun seçimler mükemmeli size asla vaat etmez. Her seçim için üzüntü ve hayal kırıklıkları olası riskler arasındadır.
EDWARD FREDKIN PARADOKSU
Bu paradoksa göre iki seçenek ne kadar benzerse karar vermek zorlaşır. Böyle durumlarda yapılacak seçimin çok da önemi kalmamıştır. İki seçenek arasında zorlanıyorsak ikisi arasında çok da fark yok demektir. Günlük kararlarımızda sonuçları her haliyle kabul etmek üzerine uzun uzun düşünmekten çok daha iyi olabilir.
AİLEMİZİN KONUŞMALARINA MARUZ KALDIYSAK
Çocukken aile büyüklerimiz “geçmişte böyle olsaydı şöyle olurdu” , “bunu yapmadığıma pişmanım” vb konuşmalar sıklıkla yapmışsa sosyal öğrenme kuramına göre bu düşünme şeklini kendimizle eşleştiririz. Pişman olmaktan korkuyor olmamız seçim yapmamızı zorlaştırabilir.
KARARSIZ KALDIĞIMIZDA SORACAĞIMIZ SORULAR:
- Bu seçimle neyi kaybetmekten korkuyorum?
- Kararlarımın sonucuyla başa çıkabilmek benim için neden zor?
- Hangi karar seçeneğine daha yakınım? Hangisine uzağım?
- Kalbim ( bedenim) seçimim konusunda ne söylüyor?
Çisem Özkan
