Depremler Hakkında Bilmediğiniz 7 Şaşırtıcı Gerçek!
Yusuf Akpınar
Tüm YazılarıDepremler Hakkında Bilmediğiniz 7 Şaşırtıcı Gerçek!
Depremler, dünyamızın en yıkıcı doğal felaketlerinden biri.
Her yıl yüzlerce, belki de binlerce deprem oluyordur. Ama deprem dediğimizde çoğumuzun aklına sadece o anki sarsıntı gelir; peki ya diğer ilginç ve şaşırtıcı yönleri? Bugün, sizlere depremle ilgili belki de daha önce hiç duymadığınız bazı gerçekleri anlatacağım.
Her Yıl Yarım Milyon Deprem Gerçekleşiyor!
Evet, doğru okudunuz. Dünya çapında her yıl tam 500.000 deprem meydana geliyor. Peki, bunun ne kadarını hissediyoruz? Sadece yüzde beşi! Yani her gün yer kabuğunda milyonlarca küçük hareket oluyor, ama bizim fark edebileceğimiz birçoğu sadece küçük titremeler. Düşünün, her an bir yerlerde minik bir sarsıntı oluyor ama biz fark etmiyoruz bile.
Japonya’da Her Yıl 1.500 Deprem Oluyor!
Japonya, deprem kuşağında yer alan bir ülke, dolayısıyla her yıl 1.500’den fazla deprem yaşanıyor. Sadece büyük olanları değil, küçük sarsıntılar da sık sık gerçekleşiyor. Durum o kadar ciddi ki, Japonlar depremi yaşam biçimleriyle içselleştirmiş durumda. Onlar için deprem, sanki sabah kahvaltısı kadar sıradan bir şey.
Dünya’nın Dönüşünü Hızlandıran Deprem!
2011’de Japonya’da 9.0 büyüklüğünde dev bir deprem olmuştu. Ama bu depremin sadece yer kabuğunu değil, Dünya’nın dönüşünü de etkilediğini biliyor musunuz? Evet, bu dev sarsıntı, günümüzü 1.8 mikrosaniye kadar kısalttı. Yani, dünyanın dönüş hızında minik bir değişiklik yaratmış oldu. Korkutucu değil mi?
Tarihteki En Büyük Deprem: Şili 1960
Dünyanın gördüğü en büyük deprem, Şili’de 1960 yılında gerçekleşen 9.5 büyüklüğündeki depremdi. Bir düşünün, bu kadar büyük bir enerji birikimi, bir anda yer kabuğunda patlayıveriyor! Bu deprem, 1.000 kilometre uzaklıktaki yerlerde bile büyük hasarlara yol açmıştı. Şili, adeta yerle bir olmuştu.
Hayvanlar Depremi Hissedebiliyor mu?
Birçok insan, hayvanların depremleri önceden hissedebildiğini iddia ediyor. Ancak bilimsel olarak buna dair net bir kanıt bulunmuş değil. Yine de ilginçtir ki, hayvanlar, depremlerden önce anormal davranışlar sergileyebiliyorlar. Belki de doğanın bir sırrı, kim bilir?
Sert Zemin mi, Yumuşak Zemin mi Daha Tehlikeli?
Zemin türü, depremde yapının nasıl sallanacağını belirleyen en önemli faktörlerden biridir. İlginç bir şekilde, yumuşak zeminler, sert kayalardan daha çok sallanır. Bu, deprem sırasında en tehlikeli yerlerin genellikle bataklıklar veya yumuşak toprak alanlar olduğunu gösteriyor. Yani, sağlam bir kaya parçasının üstünde durmak bazen daha güvenli olabilir.
Mississippi Nehri’ni Geriye Akıtan Deprem!
Belki de en ilginç olanlardan biri, 1811’deki dev bir deprem sonrasında Mississippi Nehri’nin ters yönde akmaya başlamasıydı. Bu deprem o kadar güçlüydü ki, nehrin akış yönünü değiştirecek kadar enerji üretti. Düşünsenize, doğanın gücü, nehirlerin yönünü bile değiştirebiliyor!
Depremler hakkında bu kadar ilginç bilgi varken, aslında doğanın gücü karşısında ne kadar küçük olduğumuzu bir kez daha fark ediyoruz. Dünyamız, beklenmedik anlarda bile şaşırtıcı şekilde değişiyor. Ama unutmamak gerekir ki, depremler sadece bir doğa olayı değil, aynı zamanda yaşadığımız çevrenin bizlere bir hatırlatması. Doğa ne kadar güçlü, biz de ona karşı ne kadar hazırlıklı olmalıyız.
GÜNÜN KELİMESİ: İNŞAAT
İnşaat kelimesi, nşā’a (نشأ) fiilinden türetiliyor. Bu fiil, “çıkmak, belirmek, (su) kaynamak” gibi anlamlar taşır. Yani, bir şeyin ortaya çıkması, gelişmesi anlamında kullanılabilir. Bu fiilin IV. masdarı olan “inşā”, bir şeyi kurma veya yaratma anlamını ifade ediyor. Başka bir deyişle, bir şeyin temelden inşa edilmesi, şekil bulması.
“İnşā” (إنشاء), kelimesi ise “yaratma, kurma, yapılandırma, kompoze etme” anlamlarına geliyor. Bu kelime, nşˀ kökünden türetiliyor, bu da temel olarak “bir şeyin ortaya çıkması, belirmesi” veya “başlaması” gibi anlamlara geliyor.
Neşet kelimesiyle de ilişkisi vardır. Neşet kelimesi, Arapçadaki nşā’a fiilinden türetilen bir kelimedir ve “doğmak, ortaya çıkmak, gelişmek” anlamlarına gelir. Bu, doğrudan “inşaat” kelimesiyle örtüşen bir anlam taşır çünkü her ikisi de bir şeyin oluşumu ve gelişmesiyle ilgilidir. “Neşet”, genellikle bir şeyin doğuşunu veya başlangıcını ifade etmek için kullanılıyor. Bu, inşaatın da bir şeyin başlangıcını, temelden yükselmesini anlatmasıyla paralellik gösteriyor.
Bugün sizlerle paylaşmak istediklerim bu kadar, hepinize sağlıklı günler diliyorum.
