Kaybolan Meslekler

Bir çoğumuzun belki de hiç dikkatini çekmiyor olabilir ama mesela çocukluğumda hatırlarım gece bozacılar bağıra bağıra gezerdi ama artık duymuyoruz. Ayakkabı tamircileri mesela kaybolmaya yüz tutan mesleklerden bir tanesi.

Geçmişte olan ve günümüzde kaybolmaya yüz tutmuş bazı meslekleri hatırlayalım.

Sahaflık: Artık basımı yapılmayan ya da ikinci el dergi ve kitapların alınıp satıldığı veya başka bir kitapla değiştirildiği küçük işletmeler ile bu mesleği yapanlara denir. Günümüzde az da olsa halen ayakta kalmaya çalışıyorlar.

Arzuhalcilik; Teknoloji hayatımıza tam anlamıyla girene kadar popüler olan mesleklerden biriydi. Herhangi bir dilekçe yazdırmak için genelde resmi kurumların çevresinde olurlardı. Ufak bir ücret karşılığı dilekçemizi uygun bir şekilde yazdırabilirdik.

Hallaçlık – Yorgancılık; Yorgancı, kızılcık sopasıyla dövdüğü pamuğu astarladıktan sonra pamuğu sabitleme dikişi atar. Sonrasında yorgancı mağrifetini göstererek dikiş işlemini tamamlar sonra da onu duvara asarak siparişi bitirdiğini belli eder ve işini sergilermiş.

Keçecilik; Keçenin temel hammaddesi yündür. Tepme keçe atölyelerinde ürünlerin elde edilmesinde kalıp, kalıpkeş, çubuk, makas, halat, su kabı, süpürge, terazi, buhar kazanı, boya kazanı gibi araçlar kullanılır. Günümüzde popülerliğini yitiren bu meslek dalı da kaybolma yolunda.

Bozacılar; Soğuk ve kara kış gecelerinde duymaya alışık olduğumuz bozaa diye o ses kışın geldiğini hatırlatırdı. 2000’li yılların başından itibaren ambalaj sanayiindeki gelişme ve hızlı tüketim alışkanlıkları nedeniyle marketlerde satışa sunulmaya başlanınca geceleri o sesi duymaz olduk.

Debbağlık; Dericilik, ilk çağlardan itibaren insanların doğa şartlarına karşı koymak amacıyla, örtünme ve barınma ihtiyacıyla ortaya çıkan,Türk kültürünün en eski mesleklerinden biridir. Deri işleme ve atölyeleri ortaya çıkmadan önce en çok rastlanan yaygın bir meslekti.

Nalbantçılık; Geleneksel bir meslek olan nalbantlık at, eşek, katır gibi binek hayvanları ile inek ve öküz gibi besi hayvanlarının toynaklarına “nal” adı verilen demir ayaklıkların takılmasıdır. Bu mesleği icra eden kişi “nalbant” olarak adlandırılır. Günümüzde motorlu araçların binek hayvanların yerini almasıyla kaybolan mesleklere girmeye aday mesleklerden biri haline geldi.

Ayı oynatıcılığı; Eskiden sokaklarda ayı oynatıcıları görmek mümkündü. Eğittiği ayıyı def çalarak oynatan ve izleyenlerden para toplayan ayı oynatıcıları artık tarihe karıştı.

Çerçicilik; Mahalle aralarında ve köylerde adeta yürüyen bir dükkanı andıran çerçiciler iğneden ipliğe ihtiyacımız olan herşeyi ayağımıza kadar getirirdi. Günümüzde şehirlerde olmasa da köylerde nadir de olsa görmek halen mümkün.

Zamanla ilerleyen teknoloji ve kolaylıklar bu tip bir çok mesleğin bitmesine neden oluyor. İnsan bazen nerede o eski günler demeden yapamıyor. Çağımızın yeni meslekleri yazımda görüşmek üzere.

Yalnız Değiliz…

Köşe: Sebiha Şener