SENTETİK BİYOLOJİ

SENTETİK BİYOLOJİ

Sentetik biyolojinin genel olarak kabul edilen bir tanımı olmamasına rağmen, mühendislik ilkelerini biyolojiye uygulayan disiplinler arası bir alan olarak bilinir. Basitçe söylemek gerekirse, sentetik biyoloji; çeşitli problemleri çözmek için yeryüzünde yaratılan canlı organizmalara mühendislik prensiplerini uygulayan disiplinler arası bir alandır diyebiliriz.

Etrafımıza şöyle baktığımızda insan yapısı çeşit çeşit arabalar, bilgisayarlar, asansörler ve elektrikli süpürgeler gibi farklı makinalar görürüz. Ama şunu da unutmayalım ki Dünya’da sadece insan yapısı makineler yoktur. Aslında göz ardı ettiğimiz ve etrafımızda olan ancak farkına bile varmadığımız sayısız ve karmaşık birçok makine bulunmaktadır. Bu makinalar yeryüzünde yaratılmış olan muhteşem canlı organizmalar. İşte sentetik biyoloji de doğada var edilmiş olan bu organizmaları yeni yeteneklere sahip olacak şekilde tasarlayarak yararlı amaçlar için kullanan sentetik biyoloji; dünyanın dört bir yanında tıp, endüstri ve tarım başta olmak üzere pek çok alanda sorunları çözmek için bu canlılardan yararlanarak uyarlamalar ve geliştirmeler yapmaktadır. Yani sentetik biyoloji; hayatı, faydalı amaçları olan biyolojik sistemler oluşturmak için bir araç olarak kullanır.

Geleneksel bir mühendis ile bir sentetik biyoloğun herhangi bir soruna yaklaşımları aynıdır, fakat kullandıkları araçlar farklıdır. Geleneksel bir mühendis dişliler, yaylar ve devreler kullanırken bir sentetik biyolog mikroplar, proteinler ve gen devreleri kullanır. Örneğin, temiz içme suyuna erişim günümüzün önemli problemlerinden birisidir. Geleneksel bir mühendis, çözüm olarak muhtemelen fizik yasalarını uygulayarak kirli suyu temizleyen bir makine tasarlayacaktır. Oysa bir sentetik biyolog organizmaları modifiye ederek suyu temizleme işlemini gerçekleştirecektir. Bu nedenle uygulamaları çok geniş olan sentetik biyoloji birçok sorunun üstesinden gelmek için kullanılabilir. Örneğin mikroorganizmalar, çeşitli hastalıkları ve bozuklukları algılamak ve tedavi etmek için tasarlanabilir.

Bununla birlikte sentetik biyoloji kötü amaçlar için de kullanılabilir. Örneğin biyolojik silah üretmek amacıyla çeşitli popülasyonları ve türleri hedef alan ölümcül bir patojen oluşturmak için kullanılabilir. Bu, türler ve ekosistemler birbirine bağımlı olduğundan ekosistemlerin ve hatta Dünya’nın çöküşüne yol açabilir. Velhasıl sentetik biyoloji güçlü bir araçtır; iyi amaçlı kullanılabilme potansiyeline sahip olduğu gibi olumsuz yan etkileri de olabilir. Ama bu bizi sentetik biyolojiden uzak tutmamalı; etik ve sosyal kaygıları göz önünde bulundurarak kontrollü bir şekilde ve dikkatle kullanılmalıdır.
Netice olarak sentetik biyoloji; iklim değişikliği, su kirliliği, kanser ve açlık gibi dünyanın en önemli sorunlarını çözebilecek umut verici bir araç olarak görülmektedir.