Türk Erkeklerinde Tesbih Kullanma Geleneği
Türk erkeklerinin elinde özellikle cezaevlerinde ve sokakta bankta oturan bir erkeğin tesbih salladığına mutlaka şahit olmuşsunuzdur. Peki tesbih nedir? Balıkesir’de orta ve yaşlı kesimin de sıkça kullandığı tesbih çekme ve tesbih sallama alışkanlığı nereden geliyor? Bu konuda tüm merak edilenleri sizin için derledik…
Geleneksel Bir Kültür ve Maneviyat İfadesi
Tesbih, Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan ve genellikle duaların veya zikirlerin yapılması sırasında kullanılan bir ibadet aracıdır. Ancak sadece dini bir araç olmanın ötesinde, Türk toplumunda derin anlamlar taşıyan ve çeşitli sosyal ve manevi bağlamlarda kullanılan bir simgedir.
Tesbih Kullanımına Yüklenen Anlamlar
Türk erkeklerinin elinde tesbih sallama alışkanlığı, sadece dini uygulama ile sınırlı değildir. Bu, sadece bir dinî ifade değil, aynı zamanda manevi bir bağlamda da önem taşır. Tesbih sallamak, bir tür odaklanma şekli ya da alışkanlık olarak görülürken kimileri çevresinde psikolojik üstünlük yaratmak için de kullanabiliyor.
Sosyal ve Kültürel Bağlam
Balıkesir gibi Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde, özellikle yaşlı kesim arasında tesbih çekme ve tesbih sallama alışkanlığı oldukça yaygındır. Bu alışkanlık, genellikle sosyal etkileşimlerin bir parçası olarak görülür. Sohbetler sırasında veya sakin bir ortamda, tesbih çekmek ve sallamak, gelenek haline gelmiştir.
Bu Alışkanlık Nereden Geliyor?
- Tesbih, avcı-göçebe topluluklardan günümüze uzanan eski bir gelenektir. İlk insanlar avladıkları avın parçalarını ipe dizer, başarı getirmesi için takarlardı. Daha sonra kötülüklerden korunmak için de kullanılmıştır.
- Tesbih, Hindu inanışında Hindistan’da başlamış ve zamanla dünya geneline yayılmıştır. Müslümanlık, Hıristiyanlık, Hinduizm ve Budizm gibi çeşitli dinlerde dua ve dualar arasında saymak için kullanılır.
- İslam’da Hz. Muhammed’in tesbih kullandığına dair kesin bir kanıt bulunmamakla birlikte, bazı hadislere göre namaz ve dua sırasında hurma çekirdeği veya çakıl taşı kullanıldığı bilinmektedir.
- İslam kültüründe tesbih, Allah’a 99 ayrı isim verildiği için 99 taneli olarak kullanılmıştır. Ancak tesbihlerin tane sayısı 33, 99, 500 veya 1000 olabilir.
- Günümüzde tesbih çekmek, din adamlarına özgü bir davranış gibi algılansa da, halk arasında yaygın bir alışkanlık haline gelmiştir. Özellikle kırsal kesimlerde, boş elleri meşgul etmek ve beyin yorgunluğunu gidermek için kullanılır.
- Bilim insanları, tesbih çekmenin beyini rahatlatıcı ve dikkati başka yöne çekici bir etkisi olduğunu belirtir. Beynin sürekli baskı altında tutulduğu durumlarda, tesbih çekmenin faydalı olabileceğini ifade eder.
Haber: Bülten
