Valilik’ten Dernek Düzenlemelerine Yönelik Açıklama
Valilik’ten Dernek Düzenlemelerine Yönelik Açıklama
Balıkesir Valiliği tarafından önceki günlerde TBMM’de kabul edilen kitle imha silahlarının önlenmesine ilişkin kanunda yardım toplama ve dernekler kanunu ile ilgili yapılan yeni düzenlemelere ilişkin açıklamada bulunuldu.
AÇIKLIK GETİRİLDİ
Balıkesir Valiliği tarafından önceki günlerde TBMM’de kabul edilen kitle imha silahlarının önlenmesine ilişkin kanunda yardım toplama ve dernekler kanunu ile ilgili yapılan yeni düzenlemelere ilişkin açıklamada bulunuldu. Yapılan açıklamada soru cevap şeklinde yapılan düzenlemede en çok merak edildiği düşünülen konulara açıklık getirildi. Yapılan düzenlemeye neden ihtiyaç duyulduğu noktasında Balıkesir Valiliği tarafından , “Düzenleme ile daha etkili bir denetimle şeffaflığın sağlanması, vatandaşlarımızın hayır duygularının suiistimalinin engellenmesi ve sivil toplum kuruluşlarının daha etkin ve daha güvenilir olması amaçlanmakta; ayrıca üyesi olduğumuz ve terörizmin finansmanı ile mücadele konusunda politikalar geliştiren Financial Action Task Force-FATF (Mali Eylem Görev Gücü)’in tavsiyeleri de karşılanmaktadır. ” denildi.
“YARDIM TOPLAMA ZORLAŞTIRILMADI”
Alınan karar ile yardım toplanması konusunda işlemlerin zorlaştırılmadığı dile getirilerek,” Yardım Toplama Kanunu’nda var olan düzenlemeye ilişkin zorlaştırıcı herhangi bir hüküm getirilmemiştir. Mevzuatta açıkça hüküm bulunmayan, kötüye kullanımı açık olan ve sıkça başvurulan internet üzerinden izinsiz yardım toplanmasının önüne geçilmesine yönelik düzenleme yapılmıştır. Ayrıca her türlü izinsiz veya usulüne uygun yapılmayan yardım toplama faaliyetleri ile ilgili idari para cezalarının üst limiti artırılmıştır. ” diye açıklandı
“YURT DIŞI YARDIMLARINA SINIRLAMA YOK”
Yurt dışına yapılacak yardımlara ilişkin herhangi bir sınırlandırma bulunmadığı konusuna da açıklık getirilerek, “Gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışına yapacakları yardıma ilişkin hiçbir sınırlandırma bulunmamaktadır. Sadece derneklere yurt dışına yapacakları yardımların miktarını ve gideceği yeri kanunda belirtilen merciye bildirme zorunluluğu getirilmektedir.” denildi. Yapılan açıklamada derneklere üye olunması konusunda herhangi bir sınırlama getirilmediğine de yer verildi. Derneklerde görev alamayacak kişilere ilişkin olarak, “Terörizmin finansmanı, uyuşturucu ve kara paranın aklanması suçlarından mahkûm olanlar, derneklerin yönetim ve denetim kurulunda görev alamazlar. Bu kişiler yasaklanmış hakların geri verilmesi (memnu hakların iadesi) durumunda görev alabilirler. ” diye açıklandı.
GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMAYA DEĞİNİLDİ
Derneklerde görevden uzaklaştırma hangi durumlarda olduğuna ilişkin yapılan açıklamada; “Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun’da yer alan suçlar, Türk Ceza Kanunu’nda yer alan uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, Türk Ceza Kanunu’nda yer alan suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçlarından dolayı yönetim ve denetim kurullarında görevli olanlar ve ilgili personel hakkında mahkeme tarafından dava açılarak kovuşturma başlatılması halinde, bu kişiler veya bu kişilerin görev yaptığı organlar geçici bir tedbir olarak İçişleri Bakanı tarafından görevden uzaklaştırılabilir. Bakan tarafından görevden uzaklaştırılanların yerine ancak mahkeme tarafından görevlendirme yapılır.” Şeklinde açıklanmalara yer verildi. Ayrıca önceki mevzuatta da görevden uzaklaştırma konusunun bulunduğu belirtildi.
FAALİYETLERİN DURDURULMASINA İLİŞKİN
Derneklerin faaliyetlerinden alıkonulmasının hangi durumlarda olacağını ilişkin şöyle kaydedildi: “Yukarıdaki maddede sayılan nedenlerle uygulanan görevden uzaklaştırma tedbirinin yeterli olmaması ve gecikmesinde sakınca bulunan hallerde İçişleri Bakanı derneği geçici olarak faaliyetten alıkoyabilir ve derhal mahkemeye başvurur. Mahkeme 48 saat içinde faaliyetten geçici alıkoymaya ilişkin kararını verir. Önceki mevzuatta derneklerin faaliyetten alıkonulmasına ilişkin düzenleme bulunmaktaydı. Türk Medeni Kanunu’nun 115. maddesine istinaden vakıflar, Anayasa’da öngörülen hallerde İçişleri Bakanı tarafından faaliyetten geçici olarak alıkonulabilmekteydi. Benzer düzenleme dernekler için de yapılmıştır.”
BİLİRKİŞİLERE YÖNELİK AÇIKLAMA
Dernek denetimlerinde uzmanlık gerektiren konularda durumun tespiti için bilirkişi görevlendirilebileceği belirtilen açıklamada bilirkişilerin denetim ve karar alma yetkisi bulunmadığı söylendi. Kamu görevlilerinin mevcut durumda da İl İdaresi Kanunu’na göre dernek denetiminde görevlendirilmesi mümkün olabileceği söylenirken yYeni durumda bu husus Dernekler Kanunu’na işlenerek denetimde görev alacak kamu görevlilerinin eğitim, nitelik, bilgi ve becerilerinin artırılması amaçlandığına dikkat çekildi. Dernek denetimlerinde belge ve bilgi istenebilmesine yönelik düzenleme Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na aykırı olmadığı belirtilerek “Denetim için elde edilen bilgi ve belgelerin Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümlerine uygun bir şekilde istenmesi ve korunması zorunludur. “denildi.
“VAKIFLARA İLİŞKİN DÜZENLEME YOK”
Merkezleri yurt içinde bulunan vakıflara ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmadığı söylenen açıklamada “ Sadece merkezleri yurt dışında bulunan vakıfların Türkiye’deki faaliyetleri kanun kapsamına alınmıştır. Yapılan düzenleme ile ne dernek kurulmasına ne derneklere üye olunmasına ne de derneklerin faaliyetlerine yönelik herhangi bir kısıtlama getirilmemektedir. ” ifadelerine yer verildi. Yapılan düzenlemenin Anayasa’ya ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne de ilgili maddelerce aykırılığı bulunmadığı ve uygun olarak yapıldığı belirtildi.
