İNSAN SAĞLIĞI İÇİN ÖNCE HAYVAN SAĞLIĞI
Ne kadar da bu cümleyi kurmak istemesekte geçen zaman bir kez daha haklılığımızı ortaya çıkardı.Her platformda dile getirdiğimiz ‘İnsan sağlığı için önce hayvan sağlığı’ ve ‘Tek sağlık konsepti’ konularında söylemlerimizde ne kadar haklı olduğumuz ortaya çıktı.
Son günlerde Çin’de baş gösteren ve sadece ülke sınırları içinde lokal bir hastalık olarak kayıtlara geçen salgının boyutlarının Dünya Sağlık Örgütü’nü olağanüstü toplantı yaptıracak kadar büyük bir boyutta olduğu ortaya çıktı. Gizemli hastalığın zatürre belirtilerine yol açan bir virüs olduğu ve hastalığın Çin haricinde ABD, Güney Kore, Japonya,Tayvan, Hong Kong ve Tayland’da da tespitinin yapıldığı açıklandı. Söz konusu virusun Coronavirus olduğu ve 2002 ve 2003 yıllarında kitlesel ölümlere yol açan SARS virüsü ile %80 olarak genetik olarak örtüştüğü belirtildi. Aynı zamanda 2012 yılında 2494 hastadan 858 tanesinin ölümüne yol açan MERS virüsü ile de hastalarda benzer semptomları gösterdiği anlaşılmıştır. Söz konusu hastalıkların semptomlarına baktığımızda yüksek ve inatçı ateş ile seyreden akut solunum yolları enfeksiyonları hastalığın ilerlemesi ile de zatürre belirtileri ile can kayıplarına neden olan bulaşıcı ve tehlikeli bir hastalık olarak karşımıza çıkmaktalar.
Peki bu hastalıklarda biz Veteriner Hekimleri bu denli endişelendiren ve düşünceye sevk eden durum nedir?
SARS, MERS ve Çin’de ortaya çıkan gizemli corona virüs enfeksiyonuda dahil söz konusu hastalıkların hepsinin zoonoz (hayvandan insana geçen hastalık) olması.
SARS virüsü miskkedisinden, MERS virüsü çöl devesinden, mevcut gizemli coronavirusunun da deniz ürünlerinden insana geçtiği ve kitlesel olarak insan sağlığını tehdit ettiği yetkili otoritelerce kanıtlanmış bir gerçektir. Aynı zamanda Coronovirus ailesinin hayvandan insana geçtiği bilinen 6 türünün olduğu mevcut hastalığa sebep olan türün 7.ve henüz insanda yol açtığı etkilerinin ve o türe spesifik mücadele yöntemlerinin bilinmiyor olması, virusun mutasyona uğrayıp daha büyük kitlesel salgınlara ve hastalıklara yol açabilme ihtimalinin bulunması hastalığın seyri ve mücadelesinin önündeki en önemli bilinmiyenlerdir.
Ülkemiz noktasında dikkat edilmesi ve yapılması gerekenler hususunda yetkililerin vakit kaybetmeden uluslararası uçuşlara açık havaalanlarında riskli ülkelerden ülkemize gelen yolcuların sağlık takibini yapmak, sömestr tatili olması sebebiyle yurtdışına tatile gidecek vatandaşlarımıza gerekli uyarılarda bulunmak aynı zamanda yurtdışından ülkemize gelen veya ticari olarak getirilen evcil hayvanların gerekli test ve kontrollerinin yapılması için ivedilikle önlemlerin alınması gerekmektedir.
Aynı zamanda havaların soğumasıyla birlikte grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklara yakalanma riskinin yüksek olduğu bu zamanlarda kişisel ve kamusal hijyene dikkat edilmesi toplu ve kalabalık yerlerde mecbur kalınmadıkça vakit geçirilmemesi özellikle de kamusal alanlardaki kuş,güvercin vb. uçan hayvanlarla temas edilmemesi, özellikle avcıların doğal yaşam alanlarındaki hayvanlara kontrolsüz olarak temas etmemesi, hayvancılıkla uğraşan yetiştiricilerimizin solunum yolu hastalığı bulunan hayvanlarının tedavilerini ertelemeden yaptırmaları ve hastalıklı hayvanları ile aynı ortamda bulunmamaya dikkat etmeleri kendi sağlıkları açısından önemli bir korunma yoludur.
