Toprak Dede’ye Saygıyla
Toprak Dede’ye Saygıyla
Kısa adı TEMA olan “Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı” gönüllüsü, üyesi olarak doğaya özgü tabirlerle yazıma giriş yapmak istiyorum. TEMA’yı ne kadar tanıyoruz? Geri dönüşümlerle ormana, dünyaya, insanlığa, tüm canlılara katkıda bulunmayı sever misiniz? “Sıfır Atık” Projesini hiç duyduk mu? TEMA Vakfı; 11 Eylül 1992’de İstanbul’da kurulmuş olan çevresel bir vakıf, kamuya yararlı bir sivil toplum kuruluşudur. İlkokul yıllarımdan beri böyle faydalı vakıf ve dernekleri tanımaktan onur duymuşumdur. TEMA Vakfı’nın kurucusu kimdir? “Erozyon Dede, Toprak Dede” lâkabıyla çocukların ve doğaseverlerin saygı duyduğu Hayrettin KARACA’yı tanıyor muyuz? Gelin öyleyse özetle Karaca’ya değinelim ve 2022 yılında vefatının ikinci yıl dönümünü yâd edelim.
Hayrettin Karaca; Türk sanayici ve çevre aktivisti, TEMA Vakfı’nın kurucu Onursal Başkanıdır. Benim gibi Kaz Dağları toprağında hem de Balıkesir’in Bandırma ilçesinde doğan bu büyüğümüzü kendimle özdeşleştirdim. 4 Nisan 1922 doğumlu. Aslında cumhuriyetimizin köklü çınarı… 20 Ocak 2020’de vefat etmeseydi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılı olan 29 Ekim 2023’ü selâmlayıp 20 Ocak 2022 yılımızdaki 100 yaşına köklü bir çınar ağacı gibi adımlayacaktı. Toprak Dede 97. yaşında dünya çilesini tamamladı. Hayrettin Bey’i yakından tanıyan öğretmenlerimden duyardım müthiş bir araştırmacı, doğa dostu, kitap kurdu diye. Kendisinin özlü sözlerinde bile çalışkanlık, özveri, okuma sevgisi hissedersiniz. Odasında yattığı yatak bölmesinin bile yarısı kitapla dolu olan, evinin her köşesi kütüphaneye çevrili, yaşayan canlı bir tarih ile tanıştı sevgili Genç TEMA gönüllüleri.
***
Kendisi her ne kadar sanayi alanında tanınan biri olsa da o hep sanatla, doğayla olmayı tercih etmiş. Hayrettin Karaca hatta bu konuya dair şu sözleri söylemiştir: “Ben sanayici olmak istemiyordum. İstediğim edebiyatla ilgilenip kalan zamanımı doğayla iç içe geçirmekti. Fakat o günlerde babamıza karşı çıkmak söz konusu değildi.” Ellili yaşlarında Türkiye’nin ilk arboretumunu kurmuştur. Yurt içi ve yurt dışında gezdiği her yerden tohumlar toplayan, botanik bahçelerini gezen, bağlantılar kurup araştıran bir bilim insanıdır. Kendisinden sonraki fidan dostları, hiçbir kâr gütmeyerek gönüllülerin bağışlarından oluşan bu güzel vakfa katkıda bunmaya devam etmektedir. Hatıra ormanları oluşturmak, sevilen isimleri yaşatmak, fidan bağışıyla doğayı mutlu etmek, doğa yürüyüşleriyle çocukları buluşturmak, ağaç ve kitap sevgisini bir arada yaşatmak hepimizin görevidir.
“Her şey bir ile başlar. Bir yoksa iki olmaz.” meşhur sözünün sahibidir Hayrettin Karaca. Birer birer damlayan bağışlar bin olur, ağaçlar da ormana dönüşüp bereket bulur bir’leri katlayarak. Kırmızı süveteriyle tanıdık Toprak Dede’mizi, ihtiyacımızdan fazla tüketmememiz gerektiğini bir kez daha onun dilinden işittik. Karaca’nın vefatının 2. yıl dönümü vefayla hatırlansın. Bugün Hayrettin Karaca’nın ismi armağan edilen hatıra ormanı, cadde, sokak, eğitim birimi, yayınlanmış kitap gibi unutulmazlıklar ağaçlarımızın sesinde buluşsun. Bu toprağın sesi olan Toprak Dede, kır çiçekleri mezar taşına süs olsun! Doğaya saygılarımla…
