Macit Ermiş

Türkiye genelinde olduğu gibi Balıkesir’in kırsal kesimlerinde de çobanlık mesleği yıllardır yerli halk tarafından tercih edilmiyor. Bu boşluğu uzun süredir Afganistan uyruklu göçmenler dolduruyordu. Ancak son dönemde yaşanan göç politikası değişiklikleri, kırsalda yeni bir sürecin başladığını gösteriyor.

2023 seçimlerinden sonra hükümetin düzensiz göçmenlerle ilgili aldığı sert önlemler – sınır duvarları, sıkı denetimler ve sınır dışı uygulamaları – meyvesini vermeye başladı. İçişleri Bakanlığı verilerine göre yalnızca 2024 yılı Nisan-Mayıs aylarında Türkiye’den Afganistan’a dönüş yapan kişi sayısı 3 bine yaklaştı.

Bu gelişme, başta Balıkesir, Afyon, Konya ve Erzurum gibi hayvancılıkla öne çıkan iller için kritik bir süreci başlatabilir. Çünkü yıllardır kırsalda çobanlık yapan kişilerin önemli bir kısmı Afganistan uyrukluydu ve bu iş gücü kaynağı azalmaya başladı.

Balıkesir’in İvrindi ilçesine bağlı Evciler Mahallesi’nde her yıl düzenlenen bir festival var. Ama bu sadece bir “tatlı festivali” değil… Bu, zamanın kıyısında asırlardır pişen bir kültürün, odun ateşinde duman duman yükselmesi.Bu festivalin kalbinde ise bir tatlı duruyor Höşmerim.

Ama Evciler’in höşmerimi başka. Kent merkezinde şekerli tatlı sevenlerin alıştığı o standart kıvama benzemez bu höşmerim. Çünkü onun tarifi ezberden değil, kuşaktan kuşağa aktarılmış; mutfak kitaplarından değil, emekle kararmış ellerden öğrenilmiş.

“Önce 30 kilo sütü süzüyorsun, maya ile kestiriyorsun… Lorunu, nohrunu, yumurtanı katıyorsun. Mısır unu, piyaz unu… Yoğuruyorsun. Sonra odun ateşine veriyorsun. Yağı çıkınca şekeri eritiyorsun. Kokusu her şeyi anlatır zaten.”

Dağdan denize uzanan o temiz rüzgâr, yalnızca doğayı değil, sofraları da besler. Toprağa eğilen ellerin gözü bu günlerde hep aynı yeşilliğin peşinde: Deniz börülcesi.

Ama sakın yalnızca bir "ot" sanmayın.

Zeytindağ’ın kıyılarında kendiliğinden biten, tuzlu suyu seven, çamurun içinden zarafetle yükselen bu bitki; bir kültürün, bir alışkanlığın, hatta bir belleğin taşıyıcısıdır.

Adında bir ulu önderin, Atatürk’ün adı var. Devasa binasıyla modern sağlık hizmeti sunması beklenen bir kurum. Ancak yaşananlar ne sağlıkla, ne insan onuruyla, ne de çağdaş kamu hizmeti anlayışıyla bağdaşmıyor.

9 Haziran’da Balıkesir’de yaşayan bir kadın, Zehra Z., Kadın Doğum Servisi’nde yaşadıklarını kamuoyuyla paylaştı. Okudukça kanın donuyor, vicdan susmuyor, sorular arka arkaya diziliyor.

“Anlamıyor musun?”

Türkiye’nin gökyüzündeki gücünün sessiz kahramanlarından biri Balıkesir’dir. Haritada yalnızca bir şehir gibi görünse de, hava sahasının güvenliği söz konusu olduğunda Balıkesir’in ağırlığı çok daha büyüktür. Çünkü Türkiye’nin 9 ana jet üssünden ikisi burada yer alır. Biri Altıeylül’de, diğeri Bandırma’da... Bu üsler sadece birer havaalanı değil; aynı zamanda Türkiye’nin savunma stratejisinin belkemiğidir.

9. Ana Jet Üssü: Türkiye’nin İlk Jet Üssü

İngiliz Gizli Servisi'nin 116 Yıllık Erkek Hâkimiyetini Blaise Metreweli Sona ErdirdiKadın Gücü MI6’ta: İngiliz İstihbaratına Tarihi Atama

İngiltere’nin dış istihbarat servisi MI6 (Gizli İstihbarat Servisi), 116 yıllık tarihinde ilk kez bir kadın tarafından yönetilecek. Teşkilatın yeni başkanı, teknoloji ve inovasyondan sorumlu kıdemli yönetici Blaise Metreweli oldu. Kod adı "C" olan bu görevi yıl sonunda Türkiye’nin eski Londra Büyükelçisi Sir Richard Moore’dan devralacak.

Yıl 1992. Balıkesir’de, henüz özel radyoların yasal zemini bile yokken bir grup idealist gazeteci, yayıncılıkta bir ilki başarmak üzere kolları sıvıyor. Şehrin merkezindeki mütevazı bir stüdyoda, mikrofonun başına geçen isim rahmetli Mustafa Gümüştekin oluyor.

Ve o tarihi cümle yankılanıyor:

Yıllardan beri dini bayramlarda Arife günü yaptığım ilk iş, ekmek almaktır. Yalnız yaşamın getirdiği bir sendromdur bu.

Bu yıl da öyle yaptım. Balıkesir Fırıntaş’tan aldığım ekmek daha üçüncü günde küften simsiyah oldu. Dere Çiftlik köyünden gelen ekmek ise hâlâ sağlam. Aynı şehirde iki farklı ekmek, iki farklı sonuç. Fırıntaş yönetilemiyor. Geçen yıl çayı 5 liradan 15 liraya çıkardılar, üstüne self servise geçtiler. Ama iş kaliteye gelince ortada yoklar.

Balıkesir’in Altıeylül ilçesine bağlı Dinkçiler Mahallesi’nde hayat durdu, çünkü müteahhitler çalışıyor! Beton, demir, hafriyat… Bunlar bir yerleşim yerine kalkınma ve yatırım getirebilir elbette. Ama Dinkçiler’de olan tam tersi: Mahalle nefes alamıyor, vatandaş sokağa adım atamıyor. Çünkü Dinkçiler’de önce kepçeler giriyor, sonra yollar kapanıyor.

Neden mi? Çünkü boş bir arsa bulundu mu, hemen kazılmaya başlanıyor. Ne bir ön bilgilendirme, ne bir trafik planlaması, ne de bir alternatif yol! Mahalle arası yollar adeta şantiye içi güzergâh gibi kullanılıyor. Toz duman içinde kalan vatandaş, çamura saplanmış minibüsle işe gitmeye çalışıyor. Kimse de bu vatandaşın halini sormuyor. İnşaat firmalarının hoyratlığı bir yana, Altıeylül Belediyesi adeta yok hükmünde. Mahallede belediyeden eser yok. Ne bir kaldırım, ne bir yol onarımı, ne de bir düzen denetimi. Belediyenin tek “aktifliği” billboardlara afişli başkan fotoğrafı asmaktan ibaret. Bir de sosyal medyada “hizmet yapıyoruz” pozları…

Bugünlerde Balıkesir’in cadde ve sokaklarında sessizce yankılanıyor adeta. Çünkü şehir, baharın belki de en asil habercilerinden biriyle buluştu: Manolyalar açtı.

Ali Hikmet Paşa Meydanı’ndan Milli Kuvvetler Caddesi’ne, Atatürk Parkı’ndan Avlu’ya kadar uzanan güzergâhlarda manolya ağaçları, tüm zarafetiyle selamlıyor bizi. Ancak ne yazık ki çoğumuz bu selamı almıyoruz bile. Gündelik telaşlarımız, cep telefonlarımıza eğilen başlarımız, o eşsiz kokuyu ve güzelliği kaçırmamıza neden oluyor.

Günlük yaşamda sıkça kullandığımız asansörler hayatımızı kolaylaştırsa da, bilimsel araştırmalar merdiven çıkmanın hem bedensel hem de zihinsel sağlığa önemli katkılar sağladığını ortaya koyuyor.

Balıkesir’de 4 katın altında yapılan binalarda genellikle asansör bulunmuyor. Bu durum pek çok kişi tarafından bir eksiklik gibi görülse de aslında sağlık açısından büyük bir fırsat olabilir.

Sütlüce, Paşaalan ve Baruthane dereleri alarm veriyor. Tıkanan yataklar, kötü kokular ve çöp birikintileriyle dikkat çekiyor. 1983’te yaşanan sel felaketi yeniden yaşanabilir!

Balıkesir’in Karesi ve Altıeylül ilçelerinde yer alan dere yatakları, uzun süredir temizlik ve bakım görmediği için büyük bir tehlike saçıyor. Vatandaşlar, yetkililerin ve sivil toplum kuruluşlarının sessiz kalmasından şikayetçi.

Sütlüce Mahallesi’nden başlayarak Çayırhisar’a kadar uzanan dere, Savaştepe karayolu üzerindeki köprü altında neredeyse tamamen tıkanmış durumda. Açık Cezaevi yakınındaki dev incir ağacının köprü altına kadar sarkması, su akışını engelliyor.

Balıkesir’in sokakları, parkları ve dere kenarlarında göze çarpan zakkum ağaçları, sadece estetik güzelliğiyle değil, aynı zamanda sivrisinek kovucu özelliğiyle de dikkat çekiyor. Özellikle yaz aylarında artan sivrisineklerle doğal mücadelede zakkum önemli bir yere sahip.

1989-1999 yılları arasında Balıkesir Belediye Başkanlığı yapan Sami Gökdeniz, şehrin önemli doğal alanlarından olan Kız Pınarı Çayı kenarlarını zakkum ağaçlarıyla süsleyerek bu doğal yöntemi Balıkesir’e kazandırmıştı. Mayıs’tan Kasım’a kadar çiçeklenen zakkumlar, hem manzara oluşturuyor hem de sineklere karşı doğal bir kalkan işlevi görüyor.

Başkan Akın, Temsil Ettiği Şehre Ne Kadar Yakıştığının Farkında mı?

Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Akın’ın göreve geldiği günden bu yana sahada gösterdiği yoğun çaba gözlerden kaçmıyor. Özellikle kırsalda halkla birebir temas, esnaf ziyaretleri, altyapı ve sosyal projelere dönük çalışmaları kamuoyunda takdir topluyor. Güler yüzlü, samimi ve kapsayıcı tavrıyla “sokakta başkan” izlenimi veren Akın, bu yönüyle seçmenle bağını korumayı başarıyor.

Ancak kamuoyunun dikkatinden kaçmayan bir başka konu daha var: Ekran karşısındaki görüntüsü.

Balıkesir’in Küçüksanı… Armutlarıyla meşhur “Küçük San” sokaklarında bahar tüm güzelliğiyle yaşanıyor. Balıkesir-Bursa Karayolu üzerinde bulunan 1039 ortaklı Küçük Sanayi İşletme Kooperatifi’nin sokaklarını çevreleyen meyve ağaçları bu günlerde göz kamaştırıyor.

Kiraz, erik, dut, çağla, badem ve armut ağaçları olgunlaşan meyvelerle dolu. Özellikle dallarında sararıp olgunlaşan armutlar, görenlerin ilgisini çekiyor. Ancak bir sorun var: Bu doğal zenginlik, çoğu zaman ziyan oluyor.

Küçük Sanayi Sitesi sokaklarında meyve ağaçlarının altında yürüyen vatandaşlar, yerlerde çürümüş, kaldırımlara yapışmış meyveleri görmezden geliyor. Dallardan düşen meyveler toplanmıyor, sokaklar adeta doğal israf alanına dönüşüyor.