Kamil Akyürek

Geride bıraktığımız hafta Balıkesir’de, sessiz bir kahramanlık öyküsünün yıldönümünü kutladık. Jandarma Teşkilatı’nın 186. kuruluş yılıydı… Ve bu yıl da Balıkesir’de anlamına yakışır bir şekilde kutlandı. 186 yıldır gecesi gündüzü olmayan bir görevin adı: Jandarma. Balıkesir’de düzenlenen anma ve kutlama törenlerinde bu vefanın izleri bir kez daha yürekleri ısıttı.

Cuma günü Balıkesir Şehitliği’nde başlayan törenlerde Kur’an-ı Kerim tilavetiyle şehitlerimizin ruhuna dualar gönderildi. Ardından Balıkesir Valisi Sayın İsmail Ustaoğlu’na yapılan ziyaretle, devletin jandarmaya olan güveni bir kez daha gösterildi.

İl Jandarma Komutanlığı ise 12-13 Haziran boyunca vatandaşların tebriklerini kabul etti; gönülden gelen vefalar, sıcak bir selamla birleşti.

Demokrasi bazen gürültülü olur. Bazen de sessizce, kâğıtların arasında boğulur. İstanbul’un büyük ilçelerinden biri olan Gaziosmanpaşa, bugün sadece bir yerel yönetim krizi yaşamıyor; aynı zamanda, Türkiye siyasetinde yıllardır kangren hâline gelen bir meşruiyet sorununu gözler önüne seriyor.

31 Mart 2024 yerel seçimlerinde halkın açık iradesiyle CHP’den Hakan Bahçetepe Belediye Başkanı seçildi. Bu, birçok kişi için büyük bir sürprizdi. Çünkü, AK Parti’nin uzun yıllardır güçlü olduğu bir ilçeydi burası. Ancak, demokrasi bu değil mi zaten? Sürpriz yapabilme ihtimali. Halkın kararının kesinliği. Ancak ne oldu? İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik yürütülen 5. dalga operasyonları kapsamında, Hakan Bahçetepe de tutuklandı ve görevinden uzaklaştırıldı. Henüz hakkında kesinleşmiş bir mahkeme kararı yokken, seçilmiş bir Belediye Başkanına, görevden el çektirildi. Ve ardından… Belediye Meclisi toplandı. CHP, Başkanvekilliği görevine seçimle gelmiş olan kendi adayının vekâlet etmesini önerdi. Fakat, meclis çoğunluğunu elinde bulunduran AK Parti, kendi adayını çıkardı ve Eray Karadeniz, yapılan oylamada Gaziosmanpaşa Belediyesi’nin yeni Başkanvekili oldu. Bu hikâyenin hukukî yönü uzun uzun tartışılabilir. Ama, ben bu yazıda hukuktan değil, ahlaktan söz edeceğim. Siyasî ahlaktan. Çünkü, mesele artık, “kanunen” neyin mümkün olduğu değil, “etik ve meşru olan”ın ne olduğudur.

Yaz geldi, Balıkesir’in sahilleri yine doldu taştı. Altınoluk’tan Ayvalık’a, Avşa’dan Erdek’e uzanan kıyılar; berrak denizi, altın kumları ve serinleten meltemiyle hem yerli hem yabancı turistlerin gözdesi. Ancak güzelliğin ardına saklanan bir tehlike var: boğulma vakaları.

Her yaz sezonunda, “serinlemek isterken hayatını kaybetti” başlıklı haberlerle karşılaşıyoruz. Ne yazık ki 2024 yazında Balıkesir kıyılarında birkaç boğulma vakası yaşandı. Bazıları kontrolsüz noktalarda denize giren gençlerdi, bazıları da çocuklarını göz açıp kapayıncaya kadar kaybeden aileler…

Balıkesir’in 300 kilometreyi aşan kıyı uzunluğu içinde onlarca plaj, koy ve yüzme alanı bulunuyor. Fakat her güzel koy, her bakir plaj yüzme için güvenli değil. Bu nedenle özellikle ailelerin ve gençlerin denize girmeyi planladıkları alanları cankurtaran, bayrak sistemi ve deniz güvenliği altyapısına göre seçmeleri hayati önem taşıyor.

Balıkesir’de sabahın erken saatlerinde mahalleye yayılan keşkek kokusu, sadece bir yemeğin habercisi değildir. O koku, bir gelenektir. Bir birlikteliğin, bir duanın, bir adanmışlığın işaretidir.

Eskiden köy meydanlarında, şimdi şehir mahallelerinde… Kazanlar kuruluyor, tahta kaşıklar elden ele dolaşıyor. Keşkek pişiyor ama aslında kaynayan, sadece buğday değil. O kazanlarda birlikte yaşamanın anlamı, paylaşmanın gücü, dayanışmanın özlemi pişiyor.

Kimse sormaz: “Bu hayır neden yapılıyor?”

Baba olunca hayatımın değişeceğini biliyordum. Hatta “artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak” diyenlerin ne demek istediğini anlayacak kadar da hazırlıklıydım (sanıyordum). Ama annelik… Ah, o sihirli ama bir o kadar da sessiz evrim!

Onu dışarıdan izlerken gördüğüm şeyle, içeriden tanık olduğum şeyin alakası bile yokmuş. Doğumdan sonra “anne” unvanını alan kadının, aslında sessiz bir mücadeleye adım attığını günbegün anladım. Emzirmeler, alt değiştirmeler, uykusuz geceler…

Evet, bunlar zaten menüde vardı. Ama asıl mesele o görünmeyen kısımdaydı. İşte bu yazıda size o görünmeyenleri anlatmak istiyorum. Hani “annelik içgüdüsü” deyip geçilen, “kadının fıtratında var” diye romantize edilen, ama aslında bir kadının benliğini unutturabilecek kadar derin bir yükü anlatacağım.

Geçenlerde biri dedi ki: “Terfi ettim, hayatım kaydı.” Gülümsedim. Çünkü yönetici olmak, dışarıdan ballı kaymak gibi görünür ama içeriden çoğu zaman mide bulandıran bir tecrübedir. Hele bu topraklarda… Kafamızda yönetici dendi mi hemen aklımıza kocaman bir masa, imzalanan evraklar, gergin toplantılar gelir. Oysa “yönetici” dediğimiz şey sadece şirketin CEO’su değildir. Gelin birlikte bir bakalım:

Yerel yöneticiler mesela… Mahalledeki çukur kapanmadıysa, halk pazarı karıştıysa, otobüs saatleri şaştıysa hemen herkesin gözü onlardadır. “Ne iş yapıyor bu başkan?” sorusu, ülkece en sık sorduğumuz soruların başında gelir. Tavsiyem şu: Sokakta yürüyün. Dinleyin. Sadece danışmanlarınızı değil, çaycınızı da dinleyin. En sahici geri bildirim bazen en alttan gelir.

Balıkesir’de Vakıflar İşhanı’nın kentsel dönüşüm kapsamında yıkılması bekleniyor. Ancak bu sürecin çevresindeki küçük dükkânlarla birlikte “rant odaklı bir planlamaya” dönüştüğü iddiaları kamuoyunda tepki çekiyor.

Şehir merkezinde bulunan bazı mülklerin, özellikle meclis üyeleriyle bağlantılı isimler tarafından “yasaya aykırı şekilde” satın alındığı öne sürülüyor. Gece yarısı yapılan ihaleler ve “komik rakamlarla” el değiştirdiği iddia edilen taşınmazlar, meclis kararlarının şeffaflığına gölge düşürüyor.

Son zamanlarda sıkça sorduğum bir soru var kendime: “Güneşli günün karı nedir?”

Kâr derken sadece ekonomik bir çıkarı kastetmiyorum. İnsan, güneşli bir günde ne kazanır? Hangi duygular, hangi farkındalıklar, hangi küçük mutluluklar cebine girer?

Şehir hayatında çoğu zaman gökyüzüne bakmayı unuturuz. Betonun griliği, takvimdeki görevler ve üzerimize yapışmış acele, çoğu zaman güneşi gölgeliyor. Oysa güneş, hem bedenimize hem ruhumuza iyi gelir. Bir sabah ışığında uyanmak, pencereyi açıp yüzümüze vuran ılık bir rüzgârla derin nefes almak, çoğu zaman en pahalı terapiye bedeldir.

Kurban Bayramı geldiğinde, şehir başka bir sessizlikle uyanır. Sabahın erken saatlerinde kılınan bayram namazı, ardından dualar ve kurbanlar… Fakat bayramın gerçek sesi, belki de sokaklarda koşuşturan çocukların kahkahalarıdır. Onlar için bayram, sadece büyüklerin değil, kalbinin temizliğiyle dünyaya bakan minik yüreklerin de en heyecanlı zamanıdır.

Bayram sabahı yeni alınmış kıyafetlerini giyen, el öpmeye giden çocukların gözlerindeki ışıltı, bayramın neşesini en saf haliyle yansıtır. Çocuklar için bayram demek; harçlık demek, şeker demek, dede ve nine kokusu demek. Ama aynı zamanda çocuklara değerlerimizi öğretmenin de en güzel zamanıdır.

Yaz mevsimi sadece deniz, kum ve güneş değil; aynı zamanda doğanın bize sunduğu en tatlı armağanları da beraberinde getirir. Karpuz, kavun, çilek, kiraz, kayısı…

Bu meyveler sadece serinletici değil, aynı zamanda sağlığımız için de faydalı. Antioksidanlarla dolu, vitamin deposu yaz meyveleri, hem bağışıklığı güçlendiriyor hem de tatlı ihtiyacını doğal yoldan karşılıyor. Serin bir karpuz dilimi ya da birkaç çilek, yaz günlerinin vazgeçilmezidir.

19 Mayıs gecesi… Balıkesir’in caddeleri birden renklendi, sesler yükseldi, adımlar hızlandı. Yine bir bayram geldi; yine bir fener alayı, ama bu defa başka bir ruhla…

Sadece ellerimizde bayraklar yoktu… Yüreğimizde umut, gözlerimizde Atatürk’ün o kararlı bakışı vardı.

Altıeylül’den Karesi’ye, Zağnos Paşa’dan Kuvayi Milliye Meydanı’na… Her adımda bir marş yankılandı; her gençte bir gelecek umudu vardı.

Sabahın köründe alarm çalıyor. Bir elinle telefonu sustururken öteki elinle bildirimlere göz atıyorsun. Henüz yataktan kalkmadan günün ilk haberleri: Döviz fırlamış, siyasette yeni bir kriz, biri boşanmış, diğeri evlenmiş, öbürü Bali’de yoga yapıyor.

Gözlerin hâlâ çapaklı, ama zihnin çoktan “yetişmeliyim” moduna geçmiş. Bizi bu kadar telaşlı yapan ne? Nereye yetişiyoruz? Dünyayı kurtarmıyoruz, bir hayat yaşıyoruz sadece. Ama sanki her gün çok önemli bir yarışın içindeyiz ve bir an bile yavaşlasak tüm sistem çökecekmiş gibi.

Bir öğrencinin günü: Sabah sekizde okul, öğleden sonra etüt, akşam özel ders, gece deneme sınavı… Bir de üzerine “ders çalışırken kahveni estetik şekilde paylaş” baskısı. Genç yaşta yorgunlukla özdeşleşmiş yüzler. Bir gülümsemenin içinde bile stres saklı. Ya evlilikler? Akşam aynı masaya oturmuş iki insan. Biri çocuğun ödeviyle boğuşuyor, diğeri telefondaki iş mailleriyle.

İçinde yaşadığımız çağın en belirgin özelliği, dijitalleşmenin hayatımızın her alanına nüfuz etmesi. Bundan sadece 20 yıl önce hayatımızda olmayan teknolojiler, bugün gündelik yaşantımızın vazgeçilmezi haline geldi. Artık saatlerce kütüphane arşivlerinde gezinmeden bilgiye saniyeler içinde ulaşıyoruz. Haber almak, eğitim görmek, alışveriş yapmak, hatta sosyal ilişkiler kurmak bile dijital araçlar üzerinden gerçekleşiyor.

Bu baş döndürücü dönüşüm, yalnızca teknolojik cihazların çoğalmasından ibaret değil. Aynı zamanda zihniyetlerin, alışkanlıkların ve yaşam biçimlerinin de değişimi. Dijitalleşme artık bir seçenek değil; bir zorunluluk. Kurumlar, bireyler, şehirler bu dönüşüme ayak uydurdukça rekabetçi, etkin ve sürdürülebilir hale geliyor.

İletişimin Evrimi: Parmak Ucundaki Dünya Bir zamanlar mektuplarla aylar süren haberleşme, yerini anlık mesajlaşmalara bıraktı. Gazete bayiine gidip haberleri almak, yerini sosyal medya bildirimlerine devretti. Bu hızlı değişim, gazetecilikten eğitime, sağlıktan sanayiye kadar her alanda yeni kapılar açtı.

Sabahın ilk ışıkları, Balıkesir’in üstüne yavaşça serilirken başlıyor yolculuğum. Henüz ortalık tam aydınlanmamış oluyor. Gökyüzü griyle mavi arasında bir yerde salınırken, sokak lambaları hâlâ sönmemiş oluyor. Günün telaşına karışmadan önce, şehir sessizce nefes alıyor.

Otobüs ya da kimi sabahlar minibüs… Hangisi denk gelirse. O da ayrı bir ritüel. Durağa vardığımda ilk karşılaştığım, elleri ceplerinde bir iki yorgun yüz. Belki mesaiye giden bir temizlik görevlisi, belki sabah nöbetinden dönen bir hemşire… Hepimiz, aynı şehrin uyanışına tanıklık eden sessiz tanıklarız.

Otobüse adım attığımda, camlardan içeri sızan ilk ışık göz kırpar. Şoförle selamlaşırım, bazı sabahlar sözsüzdür, bazı sabahlar kısacık bir “Günaydın” yeter. Otobüs ilerledikçe şehrin ritmi hızlanır. Okula giden çocuklar biner, kahvaltısını elinde taşıyan gençler, gözlerini ovuşturarak iş yerine yetişmeye çalışanlar…

Balıkesir’de araç sahibi olmak, bir yerden bir yere gitmekten çok, park edecek bir yer bulmakla eşdeğer hale geldi.

Şehir merkezinde, özellikle Anafartalar Caddesi ve civarında yaşanan çift sıra parklar artık kronik bir sorun değil, adeta trafik güvenliği tehdidi haline gelmiş durumda. Geçtiğimiz aylarda yaşanan bir motosiklet kazası, bu sorunun nelere yol açabileceğini açıkça ortaya koydu.

Bir başka dikkat çeken bölge ise bazı muhtarlarımızında ifade ettiği gibi, otopark sorunu caddelerde sokaklarda artık kangren halini almış. İşyerine gelen vatandaşlar araçlarını gelişigüzel park edince, mahalle sakinleri için yaşam alanları adeta sıkışıyor. Üstelik bu sadece belli bir mahalleye özgü değil; Karesi ve Altıeylül’ün pek çok mahallesinde benzer şikayetler yükseliyor.

Haziran ayının sıcak bir günüydü. Okuldan yeni çıkmıştık, yorgun ama enerjiktik. Bir anda ortaya atılan fikirle sekiz kişilik bir arkadaş grubuyla kendimizi mangal yapma planının içinde bulduk. Bandırma’da öğrencilik günlerimizdi. Hava güzel, zaman bol, niyet keyifliydi.

Önce markete uğradık. Alışveriş kısa sürdü ama eksiksizdi. Biber, domates, salata malzemeleri, hazır köfteler ve tavuk aldık. İçimizden biri “ekmekleri de unutmayalım” dedi. Herkesin elinde bir poşet, doğanın yolunu tuttuk.

Mangal yapılacak alanı bulduk ama kömürümüz yoktu. Doğal yollarla işi çözmeye karar verdik. Etraftan çalı çırpı topladık, kurumuş dallarla küçük bir ateş yakmaya çalıştık. Biraz uğraşlıydı ama birlikte olunca her şey kolaylaşıyor gibiydi.

Elimde saman kâğıda basılmış, kokusu tarihle karışmış bir kitap var. “Hükmeden Erkek Boyun Eğen Kadın”. Tim Marshall’ın 1998’de kaleme aldığı bu kitap, zaman tünelinde bize sadece bir rehber değil, aynı zamanda bir ayna tutuyor. Kadınların kimlikleri sayım tablolarında eksik, görünürlükleri istatistiklerde silik. Ve daha fenası: yasa metinlerinde var olan hakları, gerçeğin sokaklarında çoğu zaman bir hayal gibi. Yani anlayacağınız parlamentoda kadın var. Ama pencerede hâlâ demir parmaklık…Peki bu nasıl başladı?

1800’lerin Başında Kadın: “Doğuran, Susan, Bekleyen”

Osmanlı’da Tanzimat’a kadar kadının adı yoktu desek, pek de abartmış olmayız. Kadınlar nüfus defterlerinde “Ali’nin karısı, Mehmet’in kızı” olarak yer alıyor, bir birey değil; bir eklenti, bir isim eki gibiydi. Eşitlik bir hayaldi, çünkü hak talep edebilecek sosyal pozisyondan bile yoksundular.

Arabalar, bir yerden bir yere ulaşmanın ötesinde anlamlar taşıyor artık.

Onlar sadece taşıt değil; hızın, özgürlüğün, statünün ve hatta duyguların bir yansıması haline geldi. Kimimiz için çocukluk hayallerinin metalik sureti, kimimiz içinse hayatın rutinini kolaylaştıran bir yardımcı.

Bu sezon Balıkesirspor’umuz adına biraz hayal kırıklığı ile biten bir sezon oldu. Herkes büyük beklentiler içindeydi nitekim güzel de bir sezon başlangıcı yapmıştık fakat sonrasında inişli bir grafik yaşadık Levent hoca gitti ardından Veyis hoca geldi yapılan yanlış çok geç olmadan farkına varıldı ve Veyis hoca ile de yollar ayrıldı.

İsmail Ertekin takımın başına getirildiğinde taraftarlarımızın çoğu tericihin doğru olduğunu bulurken, bir kesim de yine hoca tercihinin yanlış olduğunu vurguladı. İsmail hoca ile çıktığımız 18 maçta 11 galibiyet 3 beraberlik 4 mağlubiyet almışız ve ligi 2.tamamlamışız. Kısıtlı kadroya ve imkanlara rağmen bunu başardı İsmail Ertekin. Bir noktada burada yönetimi eleştireceğim. Yönetim eğer devre arası transferinde alternatifli planları hazırlasaydı biz rahatlıkla 3-4 kaliteli transfer yapardık ; belki kış transfer döneminin bitmesine 4 gün kalmıştı ama yaparmıydık yapardık. Yönetim burada transfer havuzu listesi oluşturmalıydı. Lobimiz olsa Kelkit deplasmanında bize verilen saçma penaltının hesabını rahatlıkla sorardık. Maalesef yönetimimiz bu hakem konusunda gerekenleri yapamadı. Biraz ağırlığımızı koysak bir daha hakem hataları asla yaşamazdık bu sezon.

Bir zamanlar Balıkesir’de sinema, sadece film izlemek değildi. Aynı zamanda şehrin kalbinin attığı yerdi. Öyle ya, herkesin belleğinde bir “Zafer Sineması” sahnesi vardır. Elinde gazozu, mis gibi patlamış mısır kokusu eşliğinde perdede dönen bir Türkan Şoray bakışıyla büyülenmiş kaç çocuk büyüdü bu şehirde?

Zafer, As, Şafak, Şehir, Dilek… O eski sinema salonları artık ya başka işlevlerde ya da tarihin tozlu raflarında. Ama Balıkesir’in sinema hafızası, duvarlardan silinse de insanların belleğinde hâlâ capcanlı.

Çocukluğumuzun Balıkesir’i bir başkaydı… Ne dijital ekranlar vardı ne de bu kadar beton yığını. Mahalle aralarında top oynarken çarpılan dizlerimizin acısını, annemizin avucundaki şefkatli dokunuş hafifletirdi. O mahalleler artık ya otopark, ya da apartman.

Sabahları mahalle bakkalının önünden geçen simitçinin sesiyle uyanırdık. “Taze simit var, gevrek gevrek!” diye bağırırdı. Bugün çocuklar kahvaltıya telefondan çizgi film açarak oturuyor. O zamanlar televizyon bile akşam saatlerinde açılır, çocuk kuşağını beklemek sabır işiydi. Ama ne tatlı bir bekleyişti o…

Balıkesir, sadece zeytiniyle, peyniriyle, havasıyla değil; aynı zamanda güneşiyle de bereketli bir şehir. Hemen her gün üzerimize doğan o cömert ışık, sadece sabah yürüyüşlerimize eşlik etmiyor. Aslında evlerimizi, çiftliklerimizi, hatta fabrikalarımızı bile aydınlatacak kadar enerjiyle geliyor. Ama biz bu gücün, bu doğa armağanının farkında mıyız?

Türkiye’nin güneş enerjisi haritasına baktığınızda, Balıkesir oldukça avantajlı bir noktada. Yılda ortalama 2.700 saatlik güneşlenme süresiyle, birçok Avrupa kentinin önündeyiz. Ne var ki, bu potansiyel şehir merkezinde bile yeterince değerlendirilemiyor. Çatı üstü güneş panelleri hâlâ az sayıda. Güneşi sadece ısı kaynağı olarak görüp geçiyoruz.

90’lardan Bugüne Bir Flört Yolculuğu

Hayat bazen öyle bir hızla akıyor ki, dönüp bakmaya fırsat bulamıyoruz. Oysa bir an durup sorsak kendimize: “Gerçekten yaşıyor muyum, yoksa sadece zaman mı dolduruyorum?” Bu soru sadece hayat için değil, ilişkilerimiz için de geçerli. Özellikle de aşk için…

90’larda birini sevmek, bir kelebeği avucunda tutmak gibiydi. Ne çok sıkacaksın ne de salıvereceksin. Bir denge gerekiyordu. Sabır gerekiyordu. Sevgilinle konuşmak için sabırsızlıkla çalan ev telefonunun başında beklerdin. Mesaj değil, mektup yazılırdı. Kalbinin en derininden geçenleri kağıda döker, belki aylarca saklanacak hatıralar yaratırdın. O zamanlar aşk; sabırla, özenle, emekle büyütülen bir çiçekti.

Mayıs ayı, doğanın uyanışıyla birlikte Balıkesir’de yaşamın taptaze bir boyut kazanıyor. Baharın taptaze havası, doğanın uyanışı, sıcaklıkların artmaya başlaması ve balıkların avlanmaya çıkmasıyla şehre özgü bir atmosfer yaratıyor. Balıkesir ve Mayıs ayının güzelliklerini keşfetmek hem şehri hem de bu özel zamanı daha derinden anlamayı sağlar.

Doğanın Uyanışı: Şehirde Bahar Esintisi

Balıkesir, Mayıs ayında doğanın uyanışıyla adeta yeniden doğuyor. Bu şehirde, ağaçlar yemyeşil olurken, sokaklar çiçek açar, her köşe başı daha canlı bir hale gelir. Baharın taptaze havası, erkeklerin ruhunu da canlandırır. Doğayla iç içe olma arzusuyla, Balıkesir’in yaylalarına ve köylerine yapılan geziler artar. Özellikle Karesi ve Bandırma gibi bölgelerde yapılan doğa yürüyüşleri, bu dönemde erkeklerin favorisi haline gelir.