Çilekte bitki sağlığı uygulamaları hastalıklar-Çilekte kör boğazı ve kök çürüklüğü

Çilekte bitki sağlığı uygulamaları hastalıklar-Çilekte kör boğazı ve kök çürüklüğü

Merhaba değerli okurlar. Bu hafta aslında Çilekte Kırmızı örümcekler hakkında bilgi verecektim ama Çilek yetiştiriciliğinde baştan “tamam” veya “devam” dedirten cinsten bir hastalığa yer vermek istedim. Bu haftaya kadar 3 önemli hastalığı dilimin döndüğü kadar anlattım sizlere. Bu hafta anlatacağım hastalık Çilekte kök ve kök boğazı çürüklüğü. Bu hastalığı sona bırakmamın bir sebebi var. Adı üzerinde kök ve kök boğazında hasara sebep olan bu hastalıktan dolayı çilek en baştan gelişemez zaten. Kök hastaysa üstüne ne yapsan fayda etmez.

Çilek yetiştiriciliğinde toprağın ince şekilde işlenmesi, usulüne uygun şekilde masura (set) yapılması, malç materyalinin seçimi ve serilmesi, fidelerin dikim mesafelerinin havalandırmaya uygun şekilde ayarlanarak fide dikilmesi, başlangıç aşamasında dikkatli şekilde planlanarak yapılması çok önemli ve gereklidir.

Çilekte kök çürüklüğü hastalığı çok ayrıntılı anlatılacak bir hastalık değildir ama çok önemlidir. Hastalık ortaya çıkmadan önce bitkinin genel gelişmesinde yavaşlama, bitkide yaprak sapı ve yaprak ayasında küçülme görürsünüz ama bu belirtiler gelişim geriliğine benzediği için, iyi gelişsin diye habire üstten gübre sıkarsınız. Ta ki bitkinin kök boğazı kısmında siyahlaşmayı görene kadar! Bu aşamaya kadar gelindiğinde toprak altında da köklerde de siyahlaşma ve çürüme şeklinde renk değişimi görürsünüz. Köklerde hasar görüldüğü zaman bitkinin büyümesinde ve yeni yaprak, kol, çiçek, meyve gelişiminde gerileme ve belirgin şekilde yapraklarında küçülme görülür. Hastalık, hava sıcaklığının aniden arttığı zamanlarda şiddetlenir.

Çilek fidesini yeni dikmeyi planlıyorsanız, yani daha ilk senesindeyseniz veya fide yeniliyorsanız tarlanın toprağını dezenfekte etmesi gerekiyor. Belki de kök ve kök boğazı çürüklüğünden dolayı fideleriniz gelişmedi ve yeni fide dikeceksiniz. Mutlaka toprağı dezenfekte edin. Toprağı dezenfekte etmenin birçok yolu var. Metil bromide veya Alüminyum fosfit falan değil daha güvenlisi, daha kolayı ve daha ucuzu.

Tavsiyelerim:

• Önce toprak işlemeyi iyi yapın. Toprağı ince işleyin ve inceltin.
• Topraktan 15 cm yüksekliğinde ve üst genişliği 55-60 cm alt genişliği 70 cm olan masuraları (setleri) yapın, boyları ise en fazla 50-55 metre olsun.
• Masuraların (setlerin) tam ortasından tek sıra 33’lük damlama borusu geçirin ve uçlarını körleyin.
• İki masura (set) arası sırt pompasıyla gezmeye müsaade edecek genişlikte yani 35-40 cm olabilir.
• Malç naylonunu serin ve fideleri dikin veya naylonu sermeden fideleri dikin. Masuraların (setlerin) üzerine iki sıra halinde fide dikilecek. İki sıra arası da aynı sırada iki fide arası da 30-35 cm olacak fakat birinci sıranın fidelerinin orta hizasına ikinci sıranın fideleri gelecek şekilde dikim yapılacak.
• Malç naylonu serildiyse, naylonda bahsettiğim mesafelere uygun şekilde delikler açılarak dikilecek. Organik malç yapılacaksa bahsettiğim mesafelere uygun şekilde fideler dikilerek toprak yüzeyine 5 cm kalınlığında “buğday veya Arpa” samanı serilecek. Kesinlikle yulaf samanı kullanmayın.
• Masuraları (setleri) hazırlayıp fide dikimini bitirince damlamadan vereceğiniz sıvı toprak dezenfektanı, kök boğazı ve kök çürüklüğü ile baş etmenizde yardımcı olacak, hem de can suyu vermiş olacaksınız.

Çilek fidelerini dikerken köklendirici solüsyona bandırıp dikmeyi unutmayın.

Ne diyorduk? Çilekte bu hastalıklar ve zararlılar şu dönemde görülür, şu zaman görülmez diye bir şey yoktur. Sezonda karşılaşacağınız sıkıntıları bilip önlemlerini baştan almanız, kullanacaklarınızı elinizin altında her zaman bulundurmanız çok önemli. Çilek hassas bir meyvedir ve hassas üretimdir. Hatalarınızı en aza indirirseniz öyle dekardan 2-2,5 ton değil 4-5 ton çilek toplamanız mümkün. Bu sefer haftaya Çilekte Kırmızı Örümcekler diyelim artık.

Haftaya görüşmek üzere kalın sağlıcakla …

Mustafa Birol