GUATR NE, TİROİD NE?
Doç. Dr. Nilay Şahin
Balıkesir Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı
Çok duyarız tiroidim var veya guatrım var diyenleri. Ben de muayene sırasında hastalarıma mutlaka sorarım tiroidin veya guatrın var mı diye. Peki nedir bunlar ikisi de aynı şey mi, yoksa fark var mı aralarında? Aslına bakarsanız bu iki kelime birbirlerinden farklı anlamlardadır. Tiroid boğaz ön bölgesinde yer alan ve tiroid hormonu salgılayan bir bezdir. İşte bu bezin bozulması veya büyümesi ile de guatr hastalığı ortaya çıkmaktadır.
Aslında bu bez büyüdüğünde yani guatr geliştiğinde önemli olan nokta tiroid hormonu üretimi arttı mı, azaldı mı? İyi de bu hormon ne işe yarıyor ve az veya çok salınımı bizi nasıl etkiliyor derseniz inanın çok etkiliyor demem sanırım doğru olur. Eğer çok salınırsa iştahımız artar, çok terleriz, sıcağı sevmeyiz, çarpıntı ve yüksek tansiyonumuz olur, ağzımız kurur, çok su içeriz ve daha pek çok şikayet. Peki az salınırsa ne olur? İşte o zaman da yukarıda saydıklarımızın tam tersi olur; halsizlik, çabuk yorulma, uykuya eğilim, vücutta şişkinlik hissi (özellikle göz kapağı ve yüzde), kabızlık, saç dökülmesi, üşüme, ses kısıklığı gibi.
Bu şikayetleriniz varsa hemen doktorunuza başvurun ve gerekli muayene ve testleri yaptırın. Gerçekten de muayene bizi ilk yönlendiren olaydır. Tiroid bezindeki genişleme hem elle hem de gözle görülerek değerlendirilir. Eğer bezde bir büyüme tespit edilirse veya hastanın şikayetleri yukarıda saydığım şekilde ise ardından kan testleri yapılır. İşte bu testler sizin tiroidinizin az mı, çok mu çalıştığını gösterir. Tabii bazen tiroid hastalığını araştırmada ultrason veya biyopsi yapılması da gerekebilir.
Ya aslında sizin tiroid nodülü ne hiç bahsedilmemiş dediğinizi de duyar gibiyim! Haklısınız nodül anlatılmadan olmaz. Tiroidiniz az çalışan grupta iseniz bunun nedenlerin biri işte nodül olabilir. Bunun da tanısı ve takibini genelde ultrasonla yapmak, gerekirse biyopsi almak uygun olacaktır. Buraya kadar tamam da tedavisi nasıl derseniz onu da haftaya sizlerle paylaşacağım.
