KİREÇLERİM ÇÖZÜLÜR MÜ?

Kireçlenme tanısı koyduğum hemen her hastamın bana sorduğu standart soru budur; kireçlerim çözülür mü? Bu sorunun cevabını şimdi hep birlikte tartışalım. Osteoartrit, halk arasında bilinen ismiyle kireçlenme sıklıkla orta yaş ve yaşlı insanları etkileyen bir eklem (oynak bölge) hastalığıdır.

Kireçlenme insanoğlunun bilinen en eski ve en yaygın hastalıklardandır. Kireçlenmede eklemlerde kıkırdak dokunun yapısında bozulma, kıkırdakta incelme, aşınma ve tahribat yanında kemik ve bağlarda da etkilenme olmaktadır.

Kireçlenmede temel şikayetler; ağrı, sabahları veya uzun istirahatler ve oturmalardan sonra olan tutukluk ve ağrı, eklemde kısıtlılık ve kilitlenme, eklemden ses gelmesi, eklemlerde kolay yaralanma ve burkulma olarak sıralanabilir.

Peki tedavide ne yapalım? Tedavinin temelini eğitim oluşturmaktadır. Kireçlenmenin olduğu eklemi korumak için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Hastaya bunun gibi bilgiler sözel ve yazılı olarak verilmelidir. Kilo vermenin önemi de bu bilgiler içinde olmalıdır. Kilo vermek özellikle bel, kalça, diz ve ayak kireçlenmelerinde çok önemlidir. Hasta mutlaka vücudunun ona verdiği uyarılar ile ekleminde hissettiği küçük bir sıkıntıda bile mutlaka aktivitesini yavaşlatmalı veya durdurmalıdır.

Ağrılı ise eklemin üstüne gitmemeli ve hemen dinlenmelidir. Diğer bir tedavi yöntemi de ilaçlardır. İlaçlardan ilk tercih edilecek olan asetaminofen içerikli ilaçlardır. Bu ilaçlar etkili olmaz ise anti-inflamatuvar ilaçlar kullanılmalıdır. Bunların mide, karaciğer veya böbrek üzerine yan etkileri olduğu için mutlaka doktor gözetiminde verilmelidir. Özellikle 65 yaş üstü olup bu ilaçları kullananlarda mide kanama riski çok artmaktadır. Yine bazı krem/jeller özellikle el ve diz kireçlenmelerinde çok etkilidir. Diğer ilaçlar: yeşil veya kırmızı reçeteli ilaçlar çok şiddetli ağrılarda verilebilir. Diğer bir seçenek fizik tedavi uygulamalarıdır. Bu tedavi programı aslında ağrıyı ilaçsız rahatlama programıdır.

Fizik tedavi kireçlenmeye bağlı ağrıları azaltıp sertleşmiş kasları yumuşatır. Fizik tedavi programında uygulanan cihazlar ile kişinin ağrısı azalır, eklem içindeki iltahaplı sıvı biraz azalır ve kaslarda gevşeme sağlanır. Fizik tedavi; sıcak ve soğuk paketler, elektrik akımları, su banyoları, ultrason gibi uygulamaları içermektedir. Fizik tedavi uygulamaları ile birlikte egzersiz programıda tedaviye ilave edilmelidir. Egzersiz tedavisi kireçlenmenin en önemli tedavilerinden biridir. Yürümeye destek olması için baston ve uygun ayakkabıların kullanımı kireçlere bağlı ağrıyı ve kirecin ilerlemesini engelleyecektir.

Şok absorbe edici ayakkabılar önerilmektedir. Eklemde bir uyumsuzluk varsa kısa süreli olarak korseler, el bileklikleri veya dizlik gibi cihazlar önerilebilir. Hastalara tüm bu tedavilere yanıt vermediği taktirde eklem içinde kortizon ve ağrı kesici özellikte çeşitli ilaçlar yapılabilmektedir. Yine eklemin kayganlaştırılmasında görev alan ancak kireçlenme ile azalan hyolüronik asid eklem içine enjeksiyonlar şeklinde verilebilir. Eklem içine yapılan kortizol içerikli ilaçlar kısa aralıklarla tekrarlanmamalıdır. Yine yeni enjeksiyon gruplarından olan PRP, kök hücre yöntemleri de umut vaad eden başarılı tedavilerdir.

Prof. Dr. Nilay ŞAHİN
Balıkesir Üniversitesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı
www.drnilaysahin.com