Pancar Şekeri Üreticileri Derneği Sami Sözat’ın Açıklamasını Yalanladı
Pancar Şekeri Üreticileri Derneği Sami Sözat’ın Açıklamasını Yalanladı
Pancar Şekeri Üreticileri Derneği (PANŞEK), Sami Sözat’ın şeker üretimi ile ilgili ve özelleştirmeye ilişkin cümlelerinin doğru olmadığını belirten bir açıklama yaptı.
Açıklamalar Şeker Sektörü İle İlgili Gerçekleri yansıtmıyor
Söz konusu haberle ilgili yapılan açıklamada “şeker sektörü ile ilgili gerçek durumu yansıtmayan bilgilerin, kamuoyunu doğru bilgilendirme adına tashihi lüzumu hâsıl olmuştur” ifadesi yer aldı. PANŞEK, Sami Sözat’ın açıklamalarında yer alan ‘özelleştirmenin gerçekleştiği 2018-19 pazarlama yılında 2 Milyon 200 Bin ton olan Türkiye’nin şeker üretiminin, 1 Milyon tona düştüğü, pancar üretimi yapan çiftçi sayısında 500 Binden 50 Bine gerilediği bölümüne’ itiraz etti.
PANŞEK’in yazılı açıklamasının devamı şöyle;
Sayın Sözat’ın açıklamalarında yer alan 1 milyon ton şeker üretilebildiğine dair ifade ile kastının Türkşeker’in üretimi olduğunu düşünmek ile birlikte, sanki Türkiye 2021-22 pazarlama yılında toplamda 1 milyon ton şeker üretebilmiş gibi bir sonuç ortaya çıkmıştır. Nitekim, bu üretimdeki azalmanın müsebbibi olarak da özelleştirme işaret edilmiştir.
Oysa ki, özelleştirmeden sonra Türkiye’nin şeker üretimi azalmamıştır. Aksine özelleştirmeden sonraki 2018-19 pazarlama yılı baz alındığında şeker üretimimiz ilk yıl %11,5, ikinci yıl %19,3, üçüncü yıl ise %11,9 artmıştır. Tarım ve Orman Bakanlığı Şeker Dairesinin yayınladığı istatistiklere göre, ülkemizin A Kotası pancar şekeri üretimi şeker özelleştirmesinin yapıldığı ve özel sektörün fabrikaları devraldığı 2018-19 pazarlama yılında 2 Milyon 206 Bin ton olmuş, takip eden yıllarda 2019-20’de 2 Milyon 458 Bin ton, 2020-21’de 2 milyon 632 Bin ton ve 2021-22’de 2 Milyon 469 Bin ton olarak gerçekleşmiştir.
Bir dip not bilgisi olarak paylaşmakta yarar var ki, özelleştirme sonrasına yönelik yapılan ve özelleştirme sonrası pancar üretiminin azaldığına dair ifadelerin gerçek durum ile örtüşmediğini sektörün resmi verileri tekzip etmektedir. İstisnai bir yıl olarak gördüğümüz 2021-22 pazarlama yılında tahsis edilen kota ile gerçekleşen üretim arasındaki fark uzun yıllar ortalaması olan tahsis edilen kota gerçekleşen üretim oranlarındaki sapma ortalamaları ile hemen hemen aynı seviyededir ve bunun sebebi de herkesin bildiği gibi 40-50 yılda bir yaşanan kuraklığın geçtiğimiz yıla denk gelmesidir.
Şunu belirtmekte fayda var ki, özelleştirme sonrası özelleştirilen hiçbir fabrika kapanmadığı gibi, üretim planlamasını bozacak bir adımı sektörümüze dâhil olan hiçbir özel şirket atmamıştır. Sektörümüzde artık oturmuş olan sözleşmeli ve planlı tarım uygulaması fabrikalar Türkşeker işletmeciliğindeyken nasıl yapılıyorsa özel sektör işletmeciliğinde de aynı şekilde yapılmaya devam etmiştir. Yani ayni ve nakdi avanslar ile desteklenen sözleşmeli üretim şartları daha da iyileştirilerek özel sektör şirketlerince de benimsenmiş ve uygulanmıştır.
Bu çerçevede, sektörde hammaddeyi teminat altına almak için sektörün kuruluşundan bu yana uygulanan avans sistemi istisnasız uygulanmaya devam edilmiş, Türkşeker ve Kooperatif fabrikaları gibi özel sektör fabrikaları da tarımsal üretimin finansmanına destek vermeyi sürdürmüştürler. Tarlaya tohum atılmadan önce başlayan avans desteği, gübre, motorin, ilaç gibi ayni avanslar, çapa, hasat gibi nakdi avanslar ile sürmüş ve bütün işletmeler henüz pancarı teslim almadan pancar bedelinin ortalama 40-45’ini avans olarak üreticiye ödemeye devam etmiştir. Mesela önümüzdeki yıl için açıklanan avans fiyat üzerinden örnekler ise şeker pancarı için çiftçiye yapılacak ödeme 30 Milyar TL’nin üstünde gerçekleşecek ve Türkşeker, Kooperatif fabrikaları ve özel fabrikalar henüz ürünü almadan tahminen 14-15 Milyar TL tutarında bir avans ödemesi ile pancar çiftçisine destek olacaklar, üretime yaptıkları finansman desteğinin geri dönüşünü de ortalama 6-8 ay sonra sağlayabileceklerdir.
Sektörde yerleşmiş ve pancar üreticisinin diğer zirai faaliyetlerine de katkı veren ayni ve nakdi avans uygulamasının özelleştirme sonrasında da aynı şekilde devam etmesi nedeniyle son 3 yıldır pancar üretiminden vazgeçen çiftçi yok denecek kadar azdır. Aksine pancar ekicisi olmak için kooperatiflere müracaat eden çiftçi sayısında ciddi bir artış mevcuttur. Uzun yılar öncesine göre pancar üreticisi sayısında bir değişimin olduğu gerçektir. Ancak bunun sebepleri arasında dekara verimdeki artış, ölçek ekonomisi, özellikle Ege ve Marmara’da alternatif ürünlerin getirisi gibi sebepler mevcuttur ve ülkemizin kotalı üretime geçmesinden bu yana da pancar tarımı yapan çiftçi sayısında büyük bir azalma yaşanmamıştır. Bu çerçevede ülkemizde pancar üretimi yapan çiftçi sayısı mevcut durumda 50 Bin değil 110 Binin üzerindedir.
Şeker ithalatı konusunda is Sayın Sözat ile aynı yerdeyiz. Bu cümleden olmak üzere üzere şeker ithalatı şeker sektörüne yatırım yapmış Derneğimiz üyesi şeker sanayicilerinin asla istemeyeceği bir durumdur. Çünkü şeker sektöründe kalıcı bir ithalat alışkanlığının oluşması sektöre yatırım yapan şirketlerin pazar paylarının daralması ve üretimlerinin düşmesi demektir. 2021-22 Kampanya Döneminde ülkemiz pancar şekeri üretim kotasının üretilmesine, yetecek miktarda pancar ekim sözleşmesi yapılmasına rağmen geçtiğimiz yıl yaşanan kuraklık nedeniyle tarımsal üretimde beklenen tonaja ulaşılamaması nedeniyle şeker üretiminde yaşanan daralmadan kaynaklanan arz eksikliği ve şeker ile ilgili çıkan sosyal medya söylentilerinin tetiklediği paniğin etkisiyle 2022-23 talebinin hem bireysel hem kurumsal tüketicilerce öne çekilmesi gibi sebeplerle maalesef bu sene bir miktar şeker ithalatı ihtiyacı hasıl olmuştur. Ancak bunun bu sene ve önümüzdeki yıllarda tekrarlanmaması için hem Derneğimiz üyesi şeker üreticileri hem de Türk Şeker gerekli tedbirleri almış, ekim planlamasında mevsimsel riskler de hesap edilecek şekilde bir planlama yapılmıştır. İnşallah önümüzdeki yıllarda şeker ve ithalat kelimeleri Türkiye gündemine yan yana girmeyecektir.
Küspe ve melasın ülkemiz hayvancılığı için önemi konusunda Sayın Sözat ile farklı düşünmediğimizi ve kaba yem açığı olan ülkemiz açısından şeker pancarı tarımı ve pancar şekeri üretiminin hayati önemde olduğunu belirterek gazeteniz aracılığıyla kamuoyunun bilgisine arz ederiz.Pancar Şekeri Üreticileri Derneği”
Haber: Semra Aman Akyürek
