Ramazan Bir Medeniyet Okuludur
Ramazan Bir Medeniyet Okuludur
Ramazan okulu otuz günlük bir program ve müfredata sahiptir. Günlük program, sahurla başlar. Mümin, sahura kalkarak programa başlamış olur. Sahur, bizzat Hz. Peygamber tarafından programa dahil edilmiştir. Gecenin belli bir vaktinde bütün müminlerin sahura kalkıp, Allah rızası için oruca niyet etmeleri gerçekten müthiş bir hadisedir.
Sahur pek çok açıdan önemlidir
En önemlisi bir ibadete uyanık başlamaktır. İnsanların derin uykuya daldığı bir sırada, uykuyu bölüp kalkmak, rahmet mevsiminde rahmete talip olmak, aile efradını sofranın etrafında bir araya getirip seher vaktinde mahmur gözlere neşe katmak, gerçekten çok önemlidir. Seher vaktinin, ayrıca Allah katında ayrı bir değeri vardır. Bundan dolayı Hz. Peygamber sahuru, bereket kavramıyla birlikte zikrederek, “Sahura kalkın. Çünkü sahurda bereket vardır” buyurmuştur ve ona manevi bir anlam yüklemiştir.
Hz. Peygamber’in programladığı önemli bir şey daha vardır. O da sahura kalkmışken seher vaktinde namaz kılmak. Hz. Peygamber’in programında bu namaz, teheccüt olarak ta kılınabilir, nafile olarak ta kılınabilir, kaza olarak ta kılınabilir. Bu tamamen kişiye bırakılmıştır. Hz. Peygamber, bir hadisinde “Bir bardak su ile de olsa mutlaka sahura kalkın” buyurmuştur. Sahurun amaçlarından birisi, seher vakti uyanık olmaktır. Sahi siz hiç şafağı gördünüz mü? İmsak vakti başlayınca semanın doğu ufkuna doğru bir bakın. Şafağın kızıllığını göreceksiniz.
Ramazan okulu programında imsak vardır. İmsak, kelime anlamı itibariyle “tutmak” demektir. Oruç, sadece karnı aç bırakmaktan ibaret değildir. İmsaktan itibaren insan, bütün organlarını tutabiliyorsa, her türlü kötülükten ve günahtan uzak durabiliyorsa gerçek imsak, gerçek oruç budur. Hatta birisi size sataşır, kötü söz söylerde ona “Ben oruçluyum” deyin buyuruyor sevgili peygamberimiz.
Ramazan okulunun programında Kur’an okumak vardır. Mukabeleler vardır. Burada “oku” emrini iyi anlamamız gerekir. Okumaktan amaç anlamak ve yaşamaktır.
Ramazan okulunun programında iftar vardır. İftar, Hz. Peygamber’in duaların kabul edileceği vakit olarak ifade ettiği çok değerli bir zaman dilimidir. Hz. Peygamber bir hadisinde “Oruçlunun iki sevinci vardır. Biri iftar vaktindeki sevinci, diğeri de Rabbi ile bulaşacağı zamanda duyacağı sevinçtir” buyurmuştur. İftar vakti işte böyle sevinçli bir andır.
Bu vakitte herkes, aile fertleri ile birlikte emrin gelmesini ya da emrin sona ermesini bekler. Kendisine yeme-içme, denmiştir, yememiştir ve içmemiştir. Mümin, emre uyarak Yüce Allah’a olan sevgisini, saygısını ve bağlılığını göstermiştir. Gün boyu oruç tutmanın hazzını tatmıştır. Şimdi başka bir tat bulacaktır. O da aile fertleriyle birlikte, bir sofra etrafında, dua ederek orucu açıp iftar yapmaktır.
Ramazan okulunun programında teravih vardır. Teravih, programın içerisine bizzat Hz. Peygamber’in koyduğu,şekillenmesinde Hz. Ömer’in rolünün olduğu güzel bir ibadettir.
Ramazan okulunun programında zekât vardır. Müslümanlar zekatlarını Ramazan ayında vermeyi gelenek haline getirmişlerdir.
Ramazan okulunun programında sadaka-i fıtr (fitre) vardır. Fakirlere, kimsesizlere, yetimlere, düşkünlere yardım vardır. Ramazan okulunun programı çok zengindir. Programda namaz vardır, infak vardır, Kur’an vardır, mukabele vardır, ilim vardır, irfan vardır, itikaf vardır, ibadet vardır, iyilik vardır, güzellik vardır, tövbe vardır, hürriyet vardır, terbiye vardır, arınma vardır, korunma vardır, orucun neşesi bayram vardır.
Hz. Peygamber bir hadisinde, “Her kim Ramazan’ı inanarak ve sadece Allah rızası için oruçlu geçirirse geçmiş bütün günahları af olur.” Buyurarak eğer iman ve ihlasla tatbik edilmişse Ramazan okulunun sonunda bağışlanma olduğunu müjdelemiştir. Bağışlanma sadece geçmiş günahların affı değil, gelecek günahlardan da korunmadır. “Lealleküm tettagun” ifadesiyle orucun bu korunmayı gerçekleştireceği ayette de vurgulanmıştır.
Ramazan okulunun programı, bizzat Allah ve Resulü tarafından tanzim edilmiştir. Sahurla başlayıp iftarla son bulan bu programa, müminleri rahata kavuşturan teravih, gündüzün orucuna gecenin namazı eşlik etmektedir. Sahur da Peygamber buyruğuyla bu programın bir parçası olmuştur. Sahur, sadece ertesi gün açlığa daha iyi dayanmak için tavsiye edilmemiştir. Müminler, duaların reddedilmediği seher vaktinde uyanık kalarak bu eğitime hız kazandırırlar. Üstelik bu okulda, hiçbir okulda, medresede, ve üniversitede olmayan bir eğitim vardır.
Geçerli dini mazereti olmayan her insanı kendine öğrenci olarak kabul etmiştir. Bu okulda akıl ve ilmin ön şartı olan iradeler eğitilir. İslâm’daki birçok ibadetlerde olduğu gibi Ramazan mektebinde tutulan oruçlar, irade hürriyetini temin etmeye yöneliktir. Vahiy ve Kur’an ayı olan Ramazan boyunca tutulan oruçlar, insan iradesini, heva ve heveslerin, istek ve değersiz arzuların esaretinden kendini kurtarma çabasıdır. İnsan bu mektepte Allah’ın çağrısına cevap vermeye hazır olabilmek için kendine hâkim olmayı öğrenir.
Fahri Sağlık
