BUĞDAYDA KARDEŞLENME UYGULAMALARI
BUĞDAYDA KARDEŞLENME UYGULAMALARI
Merhaba değerli çiftçiler. İki gündür Manisa ili Salihli ilçesindeyim. Üzüm bağları için buradayım ama Benim Buğday hassasiyetimi biliyorsunuz. Buralarda bile gözlemler yapıyor, bizim taraflara uyarlıyorum. Bu yüzden bu hafta sizler için kardeşlenme dönemindeki Buğday hakkında bilgilendirme yapmak istiyorum.
Biliyorsunuz ki kardeşlenme dönemi Buğdayın 4-5-6 ve bazen de 7 yaprak çıkardığı dönem ve bu dönemde üzerindeki yaprak sayısına göre 15-55 cm civarında oluyor. Buralarda Buğdayların boyları 25 cm ile 45 cm arasında. Muhtemelen bizim oralarda da 15 cm ile 25 cm arasındadır. Bizim oralar için bilgi vermeye devam edeyim. Bu dönemde üst gübresi (bahar gübresi) atılacak. Toprak analizi yaptırmadığınız için ezbere gübreleme yapacaksınız maalesef ama en azında ileriki dönemleri düşünerek %26 CAN veya %21 Şeker kullanabilirsiniz diyebilirim, hatta bunları karıştırıp kullanabilirsiniz bile.
Boyu 15-20 cm iken başladığınız kök boğazı çürüklüğü ilaçlamasının bu dönem ikincisini yapmanız gerekiyor. Bugüne kadar kök boğazı çürüklüğü için hiç ilaç atmamış olanların ileriki dönemlerde hatta başağa binmeye başlayınca Buğdayları yatabilir. Ayrıca yine bu dönemde Sarı pas ve Septorya (yaprak lekesi) hastalıkları için de ilaçlama yapmanız gerekli. Kök boğazı çürüklüğü için kullandığınız ilaç Sarı pas ve Septorya (yaprak lekesi) hastalıklarına da veya Kök boğazı çürüklüğü yanında bunlardan birine de etkili olabilir. Biliyorsunuz tarım ilaçlarının içerisine yaprak gübresi dediğiniz element gübrelerini karıştırmanızı önermiyorum, bunları ayrı atmalısınız ama amino asit ve organik karbon içeren bir gübre koyabilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken konu suyun pH’ı. Düşürmeniz lazım. Suya önce pH düşürücüyü, sonra ilacı veya ilaçları, son olarak da amino asit ve organik karbon içeren gübreyi karıştırın.
Daha Buğday traktör seviyesini geçmemişken hadi son bir uygulama daha yapalım! Yapraktan sıvı Azot, özellikle içinde Çinko ve Bor bulunan element gübresi, amino asit veya deniz yosunu karışımını sıkacaksınız. Karışıma pH düşürücü ve yayıcı yapıştırıcı bir malzeme eklerseniz daha iyi olur. 100 litre suya 2 kg dozunda üre eritebilirsiniz veya piyasada hazır bulunan sıvı Azotlardan kullanabilirsiniz.
Bundan sonraki dönem başak çıkarmaya başlama dönemi. Önce kın içinde başak üzerinde kaç dane kavuzu olacağı belli olacak yani başak yapısı oluşacak sonra başak yavaş yavaş yukarı yani kından dışarı çıkacak, tamamen çıkınca çiçeklenecek, çiçeklerin döllenmesiyle dane tutumu gerçekleşecek ve kavuzlarda daneler oluşacak. Daha sonra süt, hamur ve sert dane dönemleri.
Şimdi sizlere kulağa harika gelen şeyler yazayım. Bir dal Buğdaydan kardeşlerdekiler dahil 21 başak, aynı dal Buğdayda 3 tane başaksız kardeş, bitki boyu 150 cm, yatma yok, kantarda dekardan 567 kg ürün ve dekardan 780 kg saman. Bunlar alındı sizler de alabilirsiniz.
Bana biraz kızın şimdi çoğunuzun yapmadığı şeyleri yazayım. Taban gübrelemesini toprak analizi sonucuna göre yapmıyorsunuz, toprağa organik madde (Hayvan gübresi değil Leonardit) takviyesi yapmıyorsunuz, yanlış taban gübresi kullanabiliyorsunuz, bitki gelişim dönemlerini hesaba katmayarak veya yanlış gözlem yaparak “o yapıyor” diye uygulamalar yapıyorsunuz, bu konuda profesyonel bir danışmana gözlem yaptırmıyorsunuz, ilaçlamada kullanacağınız suyun pH’ına dikkat edip önlemini almıyorsunuz, Buğday yükselince ezilecek diye içine girmiyor, traktör izinden gitmiyor, Buğday’da dönemsel ihtiyaç olan ilaçları ve gübreleri veremiyorsunuz.
Son olarak da hatalı olanları yazayım ve bitireyim. Sık ekim hatalı, ilaçlama suyunda pH düşürücü kullanmamak hatalı, ilaçların içerisine element gübresi karıştırmak hatalı, ilaçların içerisine amino asit ve organik karbon içeren bir gübre karıştırmamanız hatalı, “o yapıyor” diye uygulamalar yapmak hatalı, toprağı ekime hazırlarken yeterinde düzeltmediğiniz için biçerci yüksekten biçmek durumunda kalıyor bu da saman zayiatına sebep oluyor. Biçerci biçeri düzgün ayarlamadığı için dökülen taneler nedeniyle tane kaybınız fazla oluyor. Bu da biçercinin hatası.
Buğday gelişme dönemlerine uygun besleme ve koruma tedbirleri hakkında zamanı geldikçe bilgi vermeye devam edeceğim. Buğdayda dönem itibariyle tavsiyelerim bunlar. Kısaca özetleyecek olursan kök boğazı çürüklüğü, septoria ve sarı pasa dikkat edin, ilaçlamada kullandığınız suyun pH’ını düşürmeden ilaç katmayın ve ilaçlama yapmayın, suya önce düşürücü girecek, birden fazla ilaç karıştıracaksanız içerisine mutlaka amino asit ve organik karbon içeren bir gübre karıştırın. Sapta kının boğumu oluştuğunda sıvı Azot veya eriterek sıvılaştırdığınız Azotu yapraktan sıkın.
Bilinçli tarımsal üretim demek ve profesyonel destek almak çok para harcayarak üretim yapmak değildir. Gözünüz korkmasın. Sadece işi bilenlerle çalışın. Haftaya görüşmek üzere kalın sağlıcakla.
Bitkisel Üretimde Yaprak Gübrelerinin Önemi
Mustafa Birol
