BİTKİSEL ÇAYLAR: Şifaları ve Yan Etkileri

Bitki çayları ve kullandığımız baharatların ağız ve bo­ğaz te­miz­li­ği yanında vücut sağlığımız için de birçok şifalı özellikleri bulunmaktadır. İşte bunlardan bazıları:

Antimikrobiyal bir bitki: ADAÇAYI

Hoş ko­kusuyla, 2 000 yıl­dan da­ha uzun bir sü­re­dir kul­la­nı­lan ha­ri­ka bir bit­ki olan adaçayının bilimsel adı olan “Salvia”, Latincede “kurtarmak, iyileştirmek” anlamına gelir.

Ada­çayının an­ti­mi­ro­bi­yal (mik­rop kar­şı­tı) ve an­ti­vi­ral (vi­rüs kar­şı­tı) özellikleri olduğu bilimsel çalışmalarla ortaya konmuştur. İçe­ri­ğin­de bulunan uçu­cu ya­ğlar­ın,­ jin­ji­vit (diş eti iltiha­bı), bo­ğaz ağ­rı­sı ve ök­sü­rüğe karşı et­ki­li ol­du­ğu bi­lin­mek­te­dir.

Halk arasında çay gibi demlenerek boğazdaki iltihaplanmalar, yorgunluk, ruhi depresyonlara karşı kullanılır.

Ada çayı her ne kadar faydalı bir bitki de olsa içerdiği bazı maddelerden dolayı hamilelerin, özellikle düşük olasılığı olan hamilelerin ada çayından uzak durması gerekir. Ayrıca, bazı insanlarda çarpıntıya sebep olabilir. Bu yüzden özellikle epilepsi hastalığı olan insanların ada çayından uzak durmaları gerekir.

Hem ilaç hem ba­ha­rat: KEKİK

Ke­ki­kte bulunan Ti­mol, ha­ri­ka bir an­ti­ok­si­dandır ve il­ti­hap gi­de­rici özellikte bir uçucu yağdır. Ke­kik, ök­sü­rük ve bron­şit gi­bi gö­ğüs ve so­lu­num yol­la­rı so­run­la­rı­nın hafifle­me­sin­de kul­la­nıl­mak­ta­dır. An­ti­sep­tik (mik­rop yok eden) özelliği nedeniyle, do­ğal diş ma­cun­la­rı­nın içe­ri­ğin­de de sık sık kullanılır. Tıbbi önemi dışında, mutfaklarımızın vazgeçilmez baharatlarındandır.

Hamile bayanların özellikle hamileliğinin ilk aylarında tüketmemesi önerilmektedir. Aynı şekilde, mide ülseri olan veya mide kanaması riski bulunan kişiler tarafından tüketilmemelidir.

Duy­gu ge­çiş­le­ri­ne karşı: ZEN­CE­FİL

Zen­ce­fil üze­rin­de ya­pı­lan araş­tır­ma­lar, bu bitkinin an­ti­tü­mör et­ki­si­nin bulundu­ğu­nu ve antimik­ro­bi­yal ve an­ti­vi­ral özelliği nedeniyle de ba­ğı­şık­lık sis­te­mi­ni güç­len­dir­me­ye yar­dım­cı oldu­ğu­nu gös­ter­miş­tir.

Ayrıca, li­mon­lu, sı­cak bir zen­ce­fil ça­yı­nın her tür­lü duy­gu değişimine karşı muh­te­şem bir ev ya­pı­mı ilaç olma özelliği vardır.

Damar ve kalp rahatsızlığı olan kişiler zencefil çayı tüketebilmek için mutlaka doktoruna danışmalıdır. Ayrıca, tansiyon ilaçları ile aynı anda kullanıldığında zararlı olabilir.

Bo­ğaz ve ak­ci­ğer­le­ri ra­hat­la­tan: ME­YAN­KÖ­KÜ

Me­yan­kö­kü­nün tıp­ta en sık kul­la­nıl­dı­ğı yer üst so­lu­num yol­la­rı rahatsızlıklarıdır. Me­yan­kö­kü sıcak suda bekletilip içildiğinde bo­ğaz, ak­ci­ğer ve bron­şlara çok iyi gelecektir. Ayrıca, iyi bir balgam söktürücüdür.

Ancak, uzun süre kullanılması halinde tansiyonu yükseltebilir. Kalp hastaları, kalp yetmezliği ve kronik karaciğer rahatsızlığı olanlar tüketmemelidir. Vücudun su toplamasına neden olur. Vücutta potasyum kaybına yol açtığı için özellikle böbrek hastaları meyan kökü şerbetini kullanmamalıdır. Yine şeker hastaları bu şerbeti içmemelidir.

Ağ­rı­ya, kas ve ek­lem sert­leş­me­si­ne iyi gelen: TARÇIN

Tar­çın­, içerdiği bazı bileşikler sayesinde bakte­ri ve man­tar ge­li­şi­mi­ni engelleyecek atimikrobi­yal özel­li­ğe sahiptir. Ayrıca; ağ­rı, kas  ve ek­lem sertleşmesi ve mens­tru­al dö­nem (adet dönemi) ra­hat­sız­lık­la­rı­nın ha­fif­le­me­si­ne  yar­dım­cı olur. Ayrıca, il­ti­ha­p ön­le­yici bileşkeler içe­rir.

Uzun süreli kullanım durumunda kabızlık sorunu yapma olasılığı vardır. Yüksek tansiyon hastalığı için tarçın kullanımı önerilmemektedir.

Görüldüğü gibi bitki çaylarının şifalı özelliklerinin yanında, yanlış ve bilinçsiz kullanıldığı takdirde birçok olumsuz yan etkileri de olabilmektedir. Bu nedenle, bitki çayları tüketilirken abartıya kaçılmamalı, gebelik ve emzirme dönemlerinde kullanmadan önce mutlaka doktora danışılmalıdır. Ayrıca devamlı ilaç kullanan kişiler de bitkisel çay tüketmeye başlamadan önce doktorunu bilgilendirmelidir.

O nedenle “Ottur Zararı Yoktur” demeyelim, bitkisel çayları kullanırken dikkat edelim, uzmanlara sormadan kullanmayalım.