Doğayı Bıraktığımız Kirli Bir İz: “Karbon Ayak İzi”
Karbon ayak izi; her insanın ulaşım, ısınma, enerji tüketimi veya satın aldığı her türlü ürün neticesinde atmosfere yayılmasına neden olduğu karbon miktarını anlatmak için kullanılan bir terimdir. Başka bir ifadeyle, aldığımız her ürün ya da gerçekleştirdiğimiz her faaliyet için gerekli olan enerjinin üretilmesi sırasında atmosfere salınan karbon gazı toplamını ifade eder. Aslında karbon ayak izi, insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zararı karbondioksit cinsinden karşılığıdır.
Karbon ayak izi, doğrudan(birincil) ayak izi ve dolaylı (ikincil) ayak izi olmak üzere iki ana parçadan oluşur.
Birincil ayak izi: Evsel enerji tüketimi ve ulaşım (örneğin araba ve uçak) dahil olmak üzere fosil yakıtlarının kullanılması ile doğrudan ortaya çıkan karbondioksit emisyonlarının ölçüsüdür.
İkincil ayak izi: Kullandığımız ürünlerin imalatı ve en sonunda bozulmalarıyla dolaylı olarak ortaya çıkan karbondioksit emisyonlarının ölçüsüdür.
Karbon Ayak İzimizi Azaltmak İçin Ne Yapabiliriz
Evlerimizdeki karbon salımının en büyük kaynağı tükettiğimiz enerjidir. Bizler elimizdeki enerjiyi mümkün olduğunca verimli kullanabilirsek, hem giderlerimizi hem de çevreye saldığımız karbondioksit emisyonunu azaltmış oluruz.
Aslında basit kişisel önlemlerle de karbon ayak izimizi azaltmak mümkün: Örneğin ısınma sırasında ev içi sıcaklığını 1oC daha azalttığımızda yılda en az 300 kg karbondioksitin atmosfere salımını engellemiş oluruz. Aynı şekilde gereksiz yere yanan lambaları söndürerek de en az 250 kg karbondioksitin doğaya salımını engelleyebiliriz.
Başka neler yapabiliriz?
Evlerimizde ve araçlarımızda temiz yakıtları tercih etmeliyiz.
İhtiyaçlarımızda önceliğimizi doğa dostu ürünlerden yana kullanarak çevreye katkıda bulunabiliriz.
Ağaç dikebiliriz. Dikilen her ağaç yılda 12 kg karbondioksiti, ömrü boyunca ise 1 ton karbondioksiti bertaraf ederek atmosferi temizler.
Faturalarımızı e-posta üzerinden alarak fatura için kağıt kullanımını ve ağaç kesilmesini engellemiş oluruz.
Çöplerimizi türlerine göre ayırarak geri dönüşüm kutularına bırakabiliriz. Bu şekilde, örneğin 1 ton kâğıdın geri dönüşümünden 36 ton, 1 ton alüminyumun geri dönüşümünden 13 ton karbondioksitin atmosfere salınmasını önleyebiliriz.
Bir şeyler satın aldığınız zaman, bu ürünlerin nerelerde üretildiğine ve üretimde hangi maddelerin kullanıldığına dikkat etmeliyiz. Dünyanın öteki ucundan gelen ithal ürünler yerine yerli ürünleri tercih etmeliyiz.
Gereksiz ambalaja sahip ürün ve hizmetlerden uzak durmalıyız.
Ulaşımda toplu taşımayı tercih etmeliyiz. Kısa mesafelerde aracımızı kullanmak yerine yürüyerek veya bisiklete binerek kat ettiğimiz 1 km mesafe için 0.15-0.3 kg karbondioksitin doğaya salınmasını engellemiş oluruz.
Daha temiz ve yaşanabilir bir Dünya için bıraktığımız ayak izine dikkat edelim. Karbon Ayak izinizi merak edenler, “http://www.karbonayakizi.com/calculator/calculator.aspx” adresine girerek doğaya bıraktığınız ayak izinizi hesaplayabilirsiniz.
